Tác động của dịch Covid-19 đến hôn nhân và gia đình: Thực trạng và giải pháp

Dịch Covid-19 là một trong những thách thức lớn nhất mà thế giới và Việt Nam phải đối mặt trong những năm gần đây. Dịch bệnh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, kinh tế, xã hội, mà còn tác động đến đời sống hôn nhân và gia đình của nhiều người. Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu về thực trạng và giải pháp cho vấn đề trên.

1. Thực trạng tác động của dịch Covid-19 đến hôn nhân và gia đình

Theo các báo cáo của Bộ Tư pháp, trong năm 2020, số lượng các vụ ly hôn tại Việt Nam đã tăng lên 8,6% so với năm 2019, đạt 16.310 vụ. Đây là con số cao nhất trong 5 năm qua, cho thấy dịch Covid-19 đã gây ra nhiều áp lực và khó khăn cho các cặp vợ chồng. Một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng này là:

• Nhiều người mất việc làm hoặc giảm thu nhập, gây ra căng thẳng, lo lắng và mất cân bằng trong quan hệ hôn nhân. Nhiều người không thể chia sẻ hay giải quyết được các vấn đề kinh tế, mà còn dẫn đến xung đột, cãi vã hoặc bạo lực gia đình.
• Do phải ở nhà nhiều hơn, nhiều người không có không gian riêng tư hay thời gian cho bản thân, gây ra sự ngột ngạt, chán nản và mất điểm trong quan hệ hôn nhân. Nhiều người không có kỹ năng giao tiếp hay xử lý xung đột hiệu quả, mà còn để cho sự bất mãn hay thiếu tôn trọng tích tụ.
• Nhiều người không thể duy trì được sự liên lạc hay gặp gỡ với gia đình hay bạn bè, gây ra sự cô lập, buồn chán và thiếu sự hỗ trợ tinh thần. Nhiều người không có nguồn thông tin hay kiến thức chính xác về dịch bệnh, mà còn tin vào các tin đồn hay thông tin sai lệch.
• Ngoài ra, dịch Covid-19 cũng ảnh hưởng đến cuộc sống của các thành viên trong gia đình, nhất là trẻ em và phụ nữ. Theo một cuộc khảo sát của UN Women Viet nam, dịch bệnh đã làm tăng khối lượng công việc nhà và chăm sóc con cái cho phụ nữ, khiến họ phải chịu nhiều áp lực và mệt mỏi hơn. Dịch bệnh cũng làm giảm cơ hội tiếp cận giáo dục và y tế cho trẻ em, cũng làm giảm hệ miễn dịch và gia tăng nguy cơ bị bệnh với các nhóm dễ bị tổn thương như người nghèo, người dân tộc thiểu số, người khuyết tật, người nhiễm HIV/AIDS…

2. Giải pháp cho vấn đề tác động của dịch Covid-19 đến hôn nhân và gia đình

Để giảm thiểu và khắc phục các tác động tiêu cực của dịch Covid-19 đến hôn nhân và gia đình, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và cộng đồng. Một số giải pháp cụ thể là:

• Tăng cường các biện pháp phòng chống và kiểm soát dịch bệnh, bảo đảm an toàn sức khỏe cho người dân. Cần có sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật về phòng dịch, như đeo khẩu trang, rửa tay, giãn cách xã hội… Cần có sự hỗ trợ kịp thời cho các trường hợp nhiễm bệnh hoặc tiếp xúc gần với người nhiễm bệnh. Cần có sự tuyên truyền và nâng cao nhận thức cho người dân về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng dịch.
• Hỗ trợ kinh tế và an sinh xã hội cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, đặc biệt là các hộ nghèo, cận nghèo, có công với cách mạng, có người khuyết tật… Cần có sự triển khai nhanh chóng và hiệu quả các gói hỗ trợ trực tiếp bằng tiền mặt hoặc phi tiền mặt cho các đối tượng này. Cần có sự giám sát và kiểm tra để ngăn chặn việc lạm dụng hay thất thoát các nguồn lực hỗ trợ.
• Thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh và tạo việc làm cho người lao động, nhất là trong các lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh, như du lịch, dịch vụ, hàng không… Cần có sự ưu tiên và miễn giảm thuế, phí, lãi suất cho các doanh nghiệp và cá nhân hoạt động trong các lĩnh vực này. Cần có sự khuyến khích và hỗ trợ cho việc chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong sản xuất kinh doanh.
• Tạo điều kiện cho người dân tiếp tục tiếp cận giáo dục và y tế chất lượng cao trong điều kiện dịch bệnh. Cần có sự chuyển đổi linh hoạt giữa các hình thức học tập trực tiếp và trực tuyến, tùy theo tình hình dịch bệnh tại từng địa phương. Cần có sự cung cấp và sử dụng hiệu quả các thiết bị và nền tảng công nghệ thông tin và truyền thông để hỗ trợ việc học tập từ xa. Cần có sự duy trì và mở rộng các dịch vụ y tế trực tuyến, như tư vấn, khám chữa bệnh, cấp phát thuốc… Cần có sự ưu tiên và miễn giảm chi phí cho các đối tượng có nhu cầu cao về giáo dục và y tế, như trẻ em, người già, người nghèo, người khuyết tật…
• Tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền và lợi ích của các nhóm dễ bị tổn thương trong gia đình, nhất là trẻ em và phụ nữ. Cần có sự nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mọi người trong gia đình và xã hội về việc bảo vệ, chăm sóc, hỗ trợ cho trẻ em và phụ nữ. Cần có sự can thiệp kịp thời và hiệu quả của các cơ quan chức năng khi phát hiện các trường hợp bạo lực, lạm dụng hoặc kỳ thị đối với trẻ em và phụ nữ. Cần có sự cung cấp các dịch vụ tâm lý, pháp lý và xã hội cho các nạn nhân của bạo lực, lạm dụng hoặc kỳ thị.
• Thúc đẩy các hoạt động gắn kết, giao lưu, hỗ trợ trong gia đình và cộng đồng. Cần có sự khuyến khích và hỗ trợ cho việc tổ chức các hoạt động gia đình hay cộng đồng theo hình thức an toàn, như trò chơi, văn nghệ, thiện nguyện… Cần có sự tạo điều kiện cho việc liên lạc và gặp gỡ giữa các thành viên trong gia đình hay cộng đồng theo cách thích hợp, như điện thoại, tin nhắn, mạng xã hội… Cần có sự xây dựng và duy trì các mạng lưới hỗ trợ trong gia đình hay cộng đồng để chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và nguồn lực.