Vợ hoặc chồng bỏ đi mất liên lạc, có thể đơn phương ly hôn được không?
Trong đời sống hôn nhân, có một số gia đình rơi vào tình trạng một bên vợ hoặc chồng bỏ đi mất liên lạc hoàn toàn. Sự biến mất này không chỉ tạo ra khoảng trống trong mối quan hệ mà còn khiến người ở lại rơi vào cảm giác bế tắc, không biết nên tiếp tục chờ đợi hay chấm dứt hôn nhân. Ở góc độ pháp lý và tâm lý, đây là vấn đề nhạy cảm nhưng vẫn có thể giải quyết được nếu người chồng/vợ còn lại đó muốn ly hôn thì có thể nộp đơn xin ly hôn đơn phương.
1. Tác động tâm lý khi vợ hoặc chồng bỏ đi mất liên lạc
Khi người bạn đời rời đi mà không nói lời nào, cảm giác đầu tiên mà người ở lại phải đối diện thường là sốc và hoang mang. Bạn không biết lý do cụ thể, không biết họ đang ở đâu, an toàn hay không và càng không biết tương lai của cuộc hôn nhân sẽ ra sao. Trước khi nghĩ đến ly hôn, hãy dành thời gian để xác định rõ tình trạng hôn nhân: Liệu đây là hành vi bỏ đi tạm thời vì mâu thuẫn, hay là một sự từ bỏ hoàn toàn trách nhiệm gia đình? Việc nhận diện rõ sẽ giúp bạn ra quyết định sáng suốt và ít hối tiếc hơn.


2. Khi một bên rời bỏ mà không nói lời nào cần làm gì?
Từ góc độ tâm lý hôn nhân gia đình, việc một người vợ hoặc chồng bỏ đi mất liên lạc thường xuất phát từ những nguyên nhân sâu xa như: áp lực kinh tế, mâu thuẫn kéo dài, ngoại tình hoặc thậm chí là những vấn đề cá nhân như stress, trầm cảm nặng. Người ở lại thường trải qua các giai đoạn cảm xúc như sốc, lo lắng, tức giận và cuối cùng là bất lực.
Tình trạng này có thể dẫn đến:
- Căng thẳng và lo âu kéo dài: Luôn trong tâm trạng chờ đợi hoặc nghi ngờ.
- Tổn thương lòng tự trọng: Cảm giác bị bỏ rơi khiến nhiều người mất niềm tin vào bản thân và mối quan hệ.
- Áp lực kinh tế và gia đình: Nếu người bỏ đi là trụ cột kinh tế hoặc chia sẻ trách nhiệm nuôi con, gánh nặng sẽ dồn lên vai người ở lại.
- Khó khăn trong việc nuôi dạy con: Con cái có thể cảm thấy hụt hẫng, mất đi sự ổn định và dễ bị ảnh hưởng tâm lý…
Nếu đã tìm mọi cách nhưng vẫn không thể liên lạc để hàn gắn, thì việc tiếp tục duy trì cuộc hôn nhân trên danh nghĩa sẽ chỉ khiến cả hai thêm mệt mỏi. Lúc này, ly hôn đơn phương có thể là giải pháp để giải thoát bản thân, mở ra cơ hội ổn định cuộc sống mới.


3. Quyền đơn phương ly hôn khi vợ/chồng bỏ đi
Theo Điều 56 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, một bên có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn đơn phương trong 3 trường hợp khi:
1. Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.
2. Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.
3. Trong trường hợp có yêu cầu ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật này thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người kia.
Như vậy, việc vợ hoặc chồng của bạn bỏ đi không liên lạc, bạn có thể nộp đơn phương ly hôn theo trường hợp một hoặc hai:
Trường trường 1: người yêu cầu ly hôn cần thu thập các chứng cứ chứng minh tình trạng hôn nhân đã rơi vào tình trạng trầm trọng, mục đích của hôn nhân không đạt được, như: biên bản xác nhận của chính quyền địa phương về việc chồng/vợ bỏ khỏi địa phương đã lâu, tin nhắn, thư từ, lời khai của nhân chứng…
Trường trường 2: nếu người bỏ đi đã mất liên lạc từ 2 năm trở lên và không ai biết họ còn sống hay đã chết, người yêu cầu ly hôn có thể đề nghị Tòa án tuyên bố mất tích theo Bộ luật Dân sự 2015. Sau khi có quyết định tuyên bố mất tích, Tòa án sẽ xem xét và giải quyết ly hôn.
Quy trình này thường mất nhiều thời gian hơn vì phải trải qua 2 thủ tục cần tòa giải quyết:
- Thứ nhất là thủ tục tuyên bố mất tích.
- Thứ hai là thủ tục ly hôn sau khi đã có quyết định mất tích.
Trong trường hợp có con chung, Tòa án sẽ căn cứ vào điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con để giao quyền nuôi con cho một bên. Người bỏ đi, nếu không có mặt, sẽ khó có cơ hội được giao quyền trực tiếp nuôi con.
Đối với tài sản chung, nếu người kia vắng mặt và không thể xác định vị trí, Tòa có thể tạm hoãn việc chia tài sản cho đến khi họ trở về hoặc có yêu cầu chia tài sản riêng.
Có thể hiểu, việc ly hôn khi một bên bỏ đi không phải là quyết định dễ dàng, nếu vẫn còn hy vọng liên lạc hoặc có thể giải quyết mâu thuẫn, bạn nên thử mọi cách để kết nối trước khi nộp đơn ly hôn.
Tuy nhiên, nếu người kia cố tình cắt đứt liên lạc và để bạn một mình gánh vác mọi trách nhiệm, thì ly hôn không chỉ là giải pháp pháp lý, mà còn là bước giải thoát tinh thần, giúp bạn tìm lại sự cân bằng và cơ hội xây dựng một cuộc sống tương lai mới tốt hơn.