Cha mẹ ly hôn con có được chia tài sản không?

Thường khi giải quyết vụ án ly hôn, người ta thường quan tâm đến vấn đề tài sản và quyền nuôi con. Nếu vấn đề chia tài sản giữa vợ và chồng đã quá phức tạp thì nhiều bạn đọc còn đặt câu hỏi: “Cha mẹ ly hôn con có được chia tài sản không?”. Cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Phân chia tài sản khi ly hôn

Khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 (Luật Hôn nhân gia đình 2014) quy định:

“Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.”

Bên cạnh đó, Điều 9, Điều 10 Nghị định 126/2014/NĐ-CP có hướng dẫn chi tiết quy định trên. Nghị định này giải thích cụ thể hơn về các trường hợp khác được xác định là tài sản chung vợ chồng bao gồm:

• Khoản tiền thưởng, tiền trúng thưởng xổ số, tiền trợ cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 11 của nghị định này;
• Tài sản mà vợ, chồng được xác lập quyền sở hữu theo quy định của Bộ luật dân sự đối với vật vô chủ, vật bị chôn giấu, bị chìm đắm, vật bị đánh rơi, bị bỏ quên, gia súc, gia cầm bị thất lạc, vật nuôi dưới nước;
• Thu nhập hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

Việc chia tài sản chung khi ly hôn do người vợ người chồng thoả thuận với nhau; nếu như không thể thỏa thuận được thì yêu cầu Toà án có thẩm quyền giải quyết. Việc chia tài sản được thực hiện theo nguyên tắc như sau (tham khảo Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình 2014):

Thứ nhất, tài sản riêng

Tài sản riêng thuộc quyền sở hữu của bên nào thì vẫn sẽ thuộc quyền sở hữu của bên đó.

Thứ hai, tài sản chung

Tài sản chung của hai vợ chồng, về nguyên tắc sẽ được tiến hành chia đôi nhưng có xem xét dựa trên các yếu tố sau:

• Hoàn cảnh của gia đình, của người vợ và người chồng;
• Công sức đóng góp của người vợ và người chồng trong quá trình tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung;
• Bảo vệ lợi ích chính đáng của người vợ và người chồng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có vẫn có điều kiện tiếp tục lao động để tạo ra nguồn thu nhập;
• Lỗi của từng người.

2. Cha mẹ ly hôn con có được chia tài sản không?

Vấn đề phân chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn có tính đến các yếu tố sau: hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng; công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung; bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập và lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ vợ chồng.  

Do đó, nguyên tắc phân chia tài sản chung trong thời kì hôn nhân sẽ được chia cho vợ chồng. Con cái không được phân chia tài sản đó khi bố mẹ ly hôn. Tuy nhiên, nếu vợ chồng có thỏa thuận sẽ cho toàn bộ hoặc một phần khối tài sản đó cho con thì con có quyền được hưởng dựa trên cơ sở hợp đồng tặng cho tài sản. Việc tặng cho tài sản này phải được công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật.

Những trường hợp sau thì con cái sẽ được chia tài sản khi cha mẹ ly hôn:

– Bố mẹ thỏa thuận việc để lại tài sản cho con khi ly hôn

Chế định chia tài sản khi ly hôn được đặt ra phải phù hợp với tiêu chí bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng. Bởi lẽ, mục đích của việc chia tài sản khi ly hôn là để cho các bên được tự do định đoạt với những tài sản được chia. 

Theo đó, việc thỏa thuận chia tài sản khi giải quyết ly hôn đã được pháp luật ưu tiên và thừa nhận. Căn cứ tại Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn sẽ do các bên thoả thuận. Nếu không thoả thuận được thì theo yêu cầu của các bên, Toà án sẽ giải quyết. 

Như vậy, khi ly hôn, nếu bố mẹ có thỏa thuận tặng cho hoặc chuyển nhượng tài sản của mình cho con cái, thì con cái có thể được nhận tài sản đó. Tuy nhiên, việc này cần phải tuân thủ theo quy định tặng cho của Bộ luật dân sự 2015. Hợp đồng tặng cho phải được công chứng, chứng thực

– Con cái là đồng chủ sở hữu chung với cha mẹ

Theo Điều 212 Bộ luật Dân sự 2015 nếu con cái cũng góp phần tạo ra khối tài sản chung thì khi cha mẹ ly hôn, con sẽ được chia phần tài sản tương ứng với quyền của mình. 

Việc con cái và cha mẹ cùng mua hoặc được nhận tặng cho, thừa kế tài sản chung thì con cũng có quyền và nghĩa vụ như cha mẹ đối với tài sản nêu trên. Vì thế, khi bố mẹ  ly hôn, con cái vẫn sẽ nhận phần chia của tài sản đó. 

Trong trường hợp vợ, chồng chết hoặc bị tòa án tuyên bố là đã chết mà không có di chúc, phần di sản của người chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế. Căn cứ theo quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 thì hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Theo đó, con cái sẽ được quyền yêu cầu phân chia di sản thừa kế với tư cách là người thừa kế theo pháp luật  khi một trong hai bên chết mà không có di chúc.