Tìm hiểu quy định phòng chống cháy nổ ngày tết do pháo gây ra

Trong bối cảnh ngày Tết, việc sử dụng pháo đốt để tạo nên không khí lễ hội không chỉ mang lại niềm vui mà còn gây ra nhiều lo ngại về an toàn. Bài viết này sẽ đưa ra cái nhìn chi tiết về pháp luật quy định về việc sử dụng pháo đốt nhằm phòng chống cháy nổ ngày Tết. Qua đó, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về những biện pháp cần thiết để bảo vệ cộng đồng và tận hưởng một mùa lễ hội an toàn.

1. Định nghĩa về pháo

Căn cứ tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy về pháo như sau: 

“1. Pháo là sản phẩm có chứa thuốc pháo, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra phản ứng hóa học nhành, mạnh, sinh khí, tạo ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, gây ra tiếng nổ hoặc không gây ra tiếng nổ. Pháo bao gồm: Pháo nổ, pháo hoa.

a) Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra tiếng nổ hoặc gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian;

Pháo nổ gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian được gọi là pháo hoa nổ;

Pháo hoa nổ tầm thấp là quả pháo có đường kính không lớn hơn 90 mm hoặc tầm bắn không vượt quá 120 m. Pháo hoa nổ tầm cao là quả pháo có đường kính trên 90 mm hoặc tầm bắn trên 120 m; 

b) Pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ.“

Như vậy có thể thấy pháp luật chia thành hai loại: pháo hoa và pháo nổ. Trong pháo nổ thì có pháo hoa nổ và pháo nổ. Quý vị hãy chú ý để không bị nhầm lẫn những khái niệm này. 

2. Pháo hoa được công khai sử dụng trong ngày Tết không?

Thông thường trong những dịp lễ quan trọng của đất nước, pháo hoa được sử dụng công khai và tổ chức thành một sự kiện quan trọng bởi chính quyền, các cơ quan tổ chức có thêm quyền thu hút đông đảo người dân tham gia. Hoặc cũng có những cuộc thi bắn pháo hoa quốc tế được tổ chức ở Việt Nam có sự tham gia của nhiều quốc gia trên thế giới. Các hoạt động này đều dựa trên cơ sở sự cho phép của pháp luật.

Cụ thể, căn cứ Điều 11 Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định về các trường hợp tổ chức bắn pháo hoa nổ như sau: 

“1. Tết Nguyên đán 

a) Các thành phố trực thuộc trung ương và tỉnh Thừa Thiên Huế được bắn pháo hoa nổ tầm cao và tầm thấp, thời lượng không quá 15 phút; các tỉnh còn lại được bắn pháo hoa nổ tầm thấp, thời lượng không quá 15 phút; 

b) Thời gian bắn vào thời điểm giao thừa Tết Nguyên đán.“ 

Bên cạnh đó tại Điều 17 Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định về sử dụng pháo hoa như sau: 

“1. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật.

Theo đó, loại pháo hoa chỉ do các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sử dụng và phải xin phép Thủ tướng chính phủ.

Vậy với người dân bình thường thì sao? Có được sử dụng pháo hoa không? Nếu có thì được sử dụng trong trường hợp nào?

Khoản 2 Điều 17 Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định: “2. Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.” 

Vậy người dân vẫn được phép sử dụng pháp hoa nhưng phải mua từ các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa. Điều đó có nghĩa rằng nguồn gốc xuất xứ, chất lượng của pháo hoa phải rõ ràng, đảm bảo để phòng chống cháy nổ ngày Tết. 

Tuy nhiên, bên cạnh đó pháp luật cũng quy định những hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến việc sử dụng pháo nổ vì hầu hết các trường hợp pháo nổ được tự chế và tự do sử dụng trong dân chúng, không phòng chống cháy nổ ngày Tết. 

3. Các hành vi bị nghiêm cấm 

Căn cứ theo quy định tại Điều 5 Nghị định 137/2020/NĐ-CP thì các hành vi chế tạo, sản xuất, mua bán, vận chuyển, sử dụng pháo nổ đều bị nghiêm cấm. Sở dĩ bị nghiêm cấm vì việc này rất nguy hiểm, không đảm bảo an toàn phòng chống cháy nổ ngày Tết, rất dễ gây thiệt hại lớn về người và tài sản cho người dân. Cụ thể:

Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại Nghị định này.”

4. Các hình thức xử phạt đối với hành vi đốt pháo bị nghiêm cấm

Phòng chống cháy nổ ngày tết rất quan trọng và cần thiết, các hình thức xử phạt khi không tuân thủ quy định này như sau:

4.1. Xử phạt hành chính

Căn cứ theo điểm i, khoản 3, điểm a khoản 7 Điều 11 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình như sau:

“3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

i) Sử dụng các loại pháo, thuốc pháo trái phép;..

7. Hình thức xử phạt bổ sung:

a) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại các điểm d và đ khoản 1; các điểm a, b, c, e và g khoản 2; các điểm a, c, d, đ, e, h, i và k khoản 3; các điểm a, b, c, d, đ, e, h và i khoản 4 và khoản 5 Điều này;”

Như vậy, mức xử phạt hành chính đối với hành vi đốt pháo trái phép là từ 5.000.000đ đến 10.000.000đ. Mức phạt tiền đối với các hành vi vi phạm về quản lý, sử dụng pháo được nêu trên áp dụng đối với cá nhân. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân. (Theo khoản 2 Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP)

4.2. Trách nhiệm hình sự

Không chỉ dừng lại ở mức độ xử phạt hành chính, nếu người nào đốt pháo mà thuộc một trong các trường hợp được quy định tại mục II Thông tư liên tịch 06/2008/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Ví dụ: Đốt pháo nổ với số lượng tương đương từ 1kg đến dưới 5kg đối với pháo thành phẩm hoặc tương đương từ 0,1 kg đến dưới 0,5 kg đối với thuốc pháo,.. Quý vị có thể tìm hiểu thêm thông qua ở Thông tư liên tịch nêu trên. 

Nhìn chung, việc nắm vững pháp luật liên quan đến sử dụng pháo đốt là chìa khóa quan trọng trong việc đảm bảo an toàn ngày Tết. Cùng với đó, để có sự hỗ trợ và tư vấn chính xác về các quy định pháp luật về phòng chống cháy nổ ngày Tết, quý độc giả có thể tìm đến dịch vụ pháp luật chất lượng của Phan Law Vietnam. Với đội ngũ luật sư có kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến sự giúp đỡ toàn diện, đảm bảo quý khách hàng được thông tin chính xác và chi tiết nhất, giúp họ tự tin hơn trong việc tuân thủ các quy định pháp luật và bảo vệ an toàn cho cả gia đình và cộng đồng.