Phân chia tài sản sau ly hôn
Việc phân chia tài sản sau ly hôn là một vấn đề phức tạp, Toà án cần căn cứ vào các điều kiện Luật định để có thể đưa ra phán quyết hợp tình, hợp lý nhất. Tài sản chung rất đa dạng như xe, nhà, sổ tiết kiệm, chung cư… thường những tài sản này rất khó để phân chia. Vậy làm thế nào để bảo vệ quyền lợi của hai bên khi ly hôn?
Mục lục
1. Nguyên tắc phân chia tài sản sau ly hôn
Việc phân chia tài sản khi ly hôn do người vợ người chồng thoả thuận với nhau; nếu như không thể thỏa thuận được thì yêu cầu Toà án có thẩm quyền giải quyết. Việc chia tài sản được thực hiện theo nguyên tắc như sau (Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình 2014):
Thứ nhất, tài sản riêng
Tài sản riêng thuộc sở hữu của bên nào thì vẫn sẽ thuộc quyền sở hữu của bên đó. Tài sản riêng gồm tài sản:
- Có trước khi kết hôn;
- Được thừa kế, được tặng cho riêng;
- Tài sản được chia riêng cho vợ, chồng khi tiến hành thỏa thuận chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân;
- Tài sản phục vụ những nhu cầu thiết yếu của người vợ, người chồng;
- Tài sản được hình thành từ tài sản riêng; hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng.
Thứ hai, tài sản chung
Về nguyên tắc sẽ được tiến hành chia đôi nhưng có xem xét dựa trên những yếu tố như sau:
- Hoàn cảnh gia đình và của các bên;
- Công sức đóng góp trong việc tạo lập tài sản, duy trì và phát triển khối tài sản chung của từng người;
- Bảo vệ các lợi ích chính đáng của từng bên trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có vẫn có thể tiếp tục tạo ra nguồn thu nhập;
- Lỗi của từng người.
Quá trình phân chia dựa trên cơ sở bằng hiện vật hoặc chia theo giá trị. Nếu có một bên nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch. Ngoài ra việc phân chia tài sản khi ly hôn còn phải dựa trên nguyên tắc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của bên yếu thế. Những chủ thể bao gồm: vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình,… sẽ được xem xét trên cơ sở thực tế.
Chia quyền sử dụng đất của vợ chồng: Quyền sử dụng đất là tài sản riêng của bên nào thì khi ly hôn vẫn thuộc về bên đó. Trong trường hợp tài sản chung là quyển sử dụng đất, việc phân chia của một số loại đất sẽ căn cứ theo quy định của pháp luật, cụ thể như sau:
- Đối với đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản, nếu cả hai bên đều có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng đất thì được chia theo thỏa thuận của hai bên; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Trong trường hợp chỉ một bên có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng đất thì bên đó được tiếp tục sử dụng nhưng phải thanh toán cho bên kia phần giá trị quyền sử dụng đất mà họ được hưởng;
- Trong trường hợp vợ chồng có quyền sử dụng đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản chung với hộ gia đình thì khi ly hôn phần quyền sử dụng đất của vợ chồng được tách ra và chia theo nguyên tắc phân chia tài sản chung;
- Đối với đất nông nghiệp trồng cây lâu năm, đất lâm nghiệp để trồng rừng, đất ở thì được phân chia như đối với các tài sản khác.
Chia tài sản chung của vợ chồng đưa vào kinh doanh: Vợ, chồng đang thực hiện hoạt động kinh doanh liên quan đến tài sản chung có quyền được nhận tài sản đó và phải thanh toán cho bên kia phần giá trị tài sản mà họ được hưởng, trừ trường hợp pháp luật về kinh doanh có quy định khác.
2. Phân chia tài sản khi ly hôn đơn phương
Quy trình các bước phân chia tài sản khi ly hôn đơn phương như sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ cho Tòa án
Nộp hồ sơ đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú, làm việc.
Bước 2: Thụ lý đơn ly hôn
Sau tiếp nhận đơn ly hôn, nếu hồ sơ hợp lệ thì Tòa án gửi thông báo yêu cầu nộp tiền tạm ứng án phí. Và sẽ thụ lý từ thời điểm nộp biên lai đóng tiền tạm ứng án phí.
Bước 3: Hòa giải
Bắt buộc phải tiến hành hòa giải tại Tòa án trước khi đưa vụ án ra xét xử. Nếu hòa giải thành, Tòa án sẽ lập biên bản hòa giải thành và sau 7 ngày mà các đương sự không thay đổi ý kiến thì Tòa án sẽ ra quyết định công nhận hòa giải thành. Nếu hòa giải không thành, Tòa án sẽ lập biên bản hòa giải không thành và ra quyết định đưa vụ án ra xét xử .
Bước 4: Phiên tòa sơ thẩm
Sau khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án gửi giấy triệu tập và thông báo mở phiên Tòa sơ thẩm để giải quyết ly hôn, phân chia tài sản, nuôi dưỡng con cái.
3. Phân chia tài sản khi ly hôn thuận tình
Quy trình các bước phân chia tài sản khi ly hôn thuận tình như sau:
Bước 1: Thỏa thuận
Hai vợ chồng thỏa thuận thống nhất với nhau về việc phân chia tài sản, trông nom, nuôi dưỡng con cái trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Nộp hồ sơ yêu cầu ly hôn thuận tình đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi vợ hoặc chồng cư trú hoặc làm việc.
Bước 3: Thụ lý đơn ly hôn
Sau tiếp nhận đơn ly hôn, nếu hồ sơ hợp lệ thì Tòa án gửi thông báo yêu cầu nộp tiền tạm ứng án phí. Và sẽ thụ lý từ thời điểm nộp biên lai đóng tiền tạm ứng án phí.
Bước 4: Hòa giải
Hòa giải tại Tòa án nhân dân là thủ tục bắt buộc phải thực hiện trước khi đưa vụ việc ra xét xử. Và ra quyết định:
- Thẩm phán ra quyết định đình chỉ giải quyết yêu cầu khi hai vợ chồng quyết định đoàn tụ;
- Thẩm phán sẽ ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn và phân chia tài sản theo thỏa thuận của hai vợ chồng;
- Tòa án lập biên bản hòa giải không thành và tiến hành thụ lý vụ án để giải quyết.