Ý nghĩa Tết Nguyên Đán là gì? Hé lộ sự thật ít người biết

1. Tết Nguyên Đán là gì?

Là ngày lễ lớn nhất trong số các nghi lễ truyền thống của cộng đồng Việt Nam, mang theo ý nghĩa sâu sắc. Tết Nguyên đán đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, là khoảnh khắc mà đất trời và mọi sự sống đều có sự kết nối với nhau.

Người ta còn gọi Tết Nguyên Đán bằng nhiều tên khác nhau như Tết Cả, Tết Ta, Tết Âm lịch, Tết Cổ truyền, Tết năm mới hoặc đơn giản là Tết. Trước khi bước vào ngày Tết, thường có những chuỗi ngày chuẩn bị như “Tết Táo Quân” (23 tháng Chạp âm lịch) và “Tất Niên” (29 hoặc 30 tháng Chạp âm lịch).

Vấn đề về tên gọi “Tết Nguyên đán” cũng là điều mà nhiều người tò mò. Bạn có thể hiểu một cách đơn giản là từ “Tết” có nghĩa là “tiết”. Vậy cụm từ Nguyên Đán trong Tết Nguyên Đán có nghĩa là gì? Nó có nguồn gốc từ chữ Hán, trong đó “Nguyên” mang ý nghĩa của sự khởi đầu hay sơ khai, còn “Đán” là buổi sáng sớm.

2. Nguồn gốc của Tết Nguyên Đán

Đến thời điểm hiện tại, nguồn gốc của Tết Nguyên đán vẫn là một chủ đề mang đầy nhiều ý kiến và cách lý giải khác nhau. Theo truyền thuyết “Bánh chưng bánh dày,” từ thời các Vua Hùng, người Việt Nam đã thực hiện nghi thức ăn mừng Tết, có thể là từ thời kỳ Bắc thuộc.

Trong Kinh Lễ của Khổng Tử, ông nhắc đến Tết như một lễ hội lớn của người Man, thể hiện sự liên quan của nó với văn hóa và lịch sử Việt Nam. Trong những ngày lễ này, người Man thường thực hiện các hoạt động như nhảy múa, uống rượu và thưởng thức ẩm thực.

Ngoài ra, sách Giao Chỉ Chí cũng chứng minh rằng người Giao Quận (khu vực cổ Giao Chỉ) đã thực hiện các hoạt động ăn mừng và nhảy múa trong nhiều ngày liên tiếp để đánh dấu mùa cấy mới. Không chỉ có những người làm nông, mà cả những người trong giới Chúa động và quan lang cũng tham gia vào lễ hội này.

Vậy tổng kết, Tết bắt nguồn từ Việt Nam hay Trung Quốc? Từ những tài liệu sử sách này, có thể khẳng định rằng Tết Nguyên Đán có nguồn gốc từ Việt Nam. Mặc dù cả 2 quốc gia Việt Nam và Trung Quốc sử dụng lịch âm (hay còn được gọi là lịch âm dương, lịch mặt trăng), nhưng Tết Nguyên Đán ở mỗi quốc gia vẫn mang những đặc trưng riêng biệt.

3. Ý nghĩa Tết Nguyên Đán ít người biết

Tết Nguyên Đán không chỉ là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới Âm lịch đối với người Việt Nam, mà còn là một khoảng thời gian chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa quan trọng. Theo quan niệm phương Đông, đây là khoảng thời gian khi trời đất giao hòa và con người trở nên gần gũi với thần linh.

Tết Nguyên Đán trước đây thường là dịp để những người nông dân bày tỏ lòng thành kính đến các vị thần linh như thần Đất, thần Mưa, thần Sấm, thần Nước, thần Mặt trời,… và cầu cho một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Ngoài ra, ngày này còn được coi là ngày “làm mới,” nơi mọi người có thể kỳ vọng vào một năm mới an lành, sung túc và thuận lợi, đồng thời gác lại mọi điều không may mắn của năm cũ.

Do đó, trong dịp Tết, mọi nhà đều tận dụng để dọn dẹp, sắm sửa và trang hoàng nhà cửa để tạo nên không khí mới mẻ, kỳ vọng cho một năm sung túc, an lành hơn.

Tết Nguyên Đán cũng là dịp để mọi người làm mới về mặt tình cảm và tinh thần, người thân trong gia đình trở nên gắn bó hơn. Trong những ngày này, gia đình thường tụ họp với nhau để chúc Tết, cùng thắp hương để tưởng nhớ ông bà, tổ tiên và tạ ơn họ đã phù hộ cho gia đình, dòng họ trong suốt một năm vừa qua.

4. Thời gian của Tết Nguyên Đán là khi nào?

Tết Nguyên Đán của Việt Nam là dịp lễ theo Âm lịch, diễn ra sau Tết Dương lịch (hay Tết Tây). Do quy luật 3 năm nhuận một tháng của Âm lịch, nên ngày đầu năm của Tết Nguyên Đán không bao giờ trước ngày 21/01 Dương lịch và sau ngày 19/02 Dương lịch, thường chỉ rơi vào khoảng giữa những ngày này.

Thời gian của Tết Nguyên Đán mỗi năm thường kéo dài trong khoảng 7 – 8 ngày cuối năm cũ và 7 ngày đầu năm mới, từ ngày 23 tháng Chạp đến hết ngày 7 tháng Giêng.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc đã có thêm những thông tin hữu ích về ý nghĩa của ngày Tết Nguyên Đán của dân tộc ta. Chúc mừng bạn một năm mới an khang, thịnh vượng, đạt được nhiều thành công và vạn sự như ý trong cuộc sống nhé!