Thủ tục ly hôn vắng mặt vợ hoặc chồng tiến hành như thế nào?

Thủ tục ly hôn vắng mặt thường xuất hiện trong trường hợp ly hôn đơn phương, do một bên yêu cầu và một bên không có mặt tại phiên tòa theo sự triệu tập. Thủ tục ly hôn vắng mặt vợ hoặc chồng vẫn được Tòa án tiến hành giải quyết nhưng theo quy định như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quá trình tiến hành thủ tục ly hôn vắng mặt nhé!

1. Thủ tục ly hôn vắng mặt được hiểu như thế nào?

Ly hôn vắng mặt là quá trình ly hôn mà một trong hai bên vợ chồng không xuất hiện trực tiếp tại Tòa án. Thay vào đó, một người trong mối quan hệ sẽ làm đơn ly hôn và gửi cho Tòa án. Bên còn lại thường vắng mặt, không tham gia phiên hòa giải, bỏ đi khỏi nơi cư trú, mất liên lạc, ốm đau, bệnh tật không thể tham gia giải quyết ly hôn,…  

Quá trình ly hôn vắng mặt thường khá tương tự như quá trình ly hôn thông thường, bao gồm việc nộp đơn ly hôn, thông báo cho bên và thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan. Tuy nhiên, sự khác biệt chính là không có sự hiện diện trực tiếp của hai bên trong Tòa án.

Việc thực hiện thủ tục ly hôn vắng mặt thường hạn chế, ảnh hưởng đến các quyền và lợi ích của hai bên. Trong lần triệu tập thứ nhất, nếu nguyên đơn vắng mặt thì Tòa án sẽ hoãn lại phiên tòa xét xử. Cho đến lần thứ 2 triệu tập mà nguyên đơn vẫn vắng mặt thì Tòa án sẽ quyết định đình chỉ vụ án, ngoại trừ trường hợp nguyên đơn xin xét xử vắng mặt.

2. Thủ tục ly hôn vắng mặt vợ hoặc chồng được tiến hành như thế nào?

Trình tự thực hiện thủ tục ly hôn vắng mặt được thực hiện theo trình tự các bước như sau:

2.1. Chuẩn bị hồ sơ ly hôn đơn phương vắng mặt

Trong trường hợp một bên xác định rằng bên kia sẽ vắng mặt trong quá trình giải quyết ly hôn mà vẫn kiên quyết nộp đơn lên Tòa án thì cần chuẩn bị bộ hồ sơ đầy đủ các giấy tờ như sau:

• Đơn xin ly hôn đơn phương theo mẫu hiện hành; 
• Bản chính giấy chứng nhận đăng ký kết hôn; 
• Bản sao chứng thực sổ hộ khẩu, CCCD của vợ, chồng và giấy khai sinh của con (nếu có con chung); 
• Tài liệu minh chứng phần tài sản chung của vợ chồng (nếu có). 
• Các tài liệu khác liên quan đến quan hệ hôn nhân,… 

2.2. Nộp đơn ly hôn đơn phương vắng mặt

Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ thì đương sự cần nộp thủ tục ly hôn vắng mặt lên Tòa án. Căn cứ theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Đương sự nộp đơn ly hôn đơn phương tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền nơi bị đơn cư trú, làm việc. 

2.3. Tòa án xem xét và thụ lý vụ án 

Sau khi nhận hồ sơ từ nguyên đơn, Tòa án tiến hành xem xét hồ sơ trong 05 ngày làm việc. 

• Trường hợp hồ sơ hợp lệ, Tòa gửi thông báo đến nguyên đơn đóng tiền tạm ứng án phí và ra quyết định thụ lý vụ án tính từ thời điểm nguyên đơn hoàn thành nghĩa vụ đóng tạm ứng án phí. 
• Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, Tòa án phải ra thông báo bằng văn bản nêu rõ yêu cầu nguyên đơn bổ sung hoặc sửa đổi. 

Thủ tục ly hôn vắng mặt được thực hiện như một thủ tục vụ án dân sự, vì thế Tòa sẽ triệu tập hòa giải khi ra quyết định thụ lý vụ án. 

2.4. Hòa giải và chuẩn bị xét xử 

Căn cứ theo Điều 10 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 và Điều 52 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Tòa án khuyến khích vợ chồng hòa giải khi có yêu cầu ly hôn. Tòa án sẽ tiến hành mở hòa giải ở cơ sở để các bên thỏa thuận với nhau. 

Tuy nhiên, nếu bị đơn cố tình vắng mặt trong lần triệu tập hòa giải thứ hai, khi đó vụ án ly hôn được xem là hòa giải không thành công. 

2.5. Mở phiên tòa xét xử và đưa ra bản án ly hôn 

Sau khi giải quyết các vấn đề về quan hệ hôn nhân, Tòa án sẽ đưa ra quyết định/bản án sơ thẩm hợp lệ về ly hôn. Đương sự có quyền kháng cáo trong trường hợp Tòa án không chấp nhận yêu cầu ly hôn. 

Xem thêm: Ly hôn đơn phương vắng mặt là gì? Thủ tục ra sao?

3. Bị đơn vắng mặt thì Tòa án giải quyết thủ tục ly hôn như thế nào?

Trong trường hợp bị đơn vắng mặt thì Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành giải quyết ly hôn đơn phương theo từng vấn đề như sau:

• Bị đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt;
• Bị đơn vắng mặt vì gặp phải lý do bất khả kháng;
• Bị đơn vắng mặt nhưng người đại diện hợp pháp được ủy quyền tham gia tại phiên tòa.

Cụ thể, căn cứ theo Điều 228 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án vẫn tiến hành xét xử vụ án trong các trường hợp sau đây: 

Nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và người đại diện của họ vắng mặt tại phiên tòa có đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt. 

Nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vắng mặt tại phiên tòa nhưng có người đại diện tham gia phiên tòa. 

Các trường hợp quy định tại các điểm b, c, d và đ khoản 2 Điều 227 của Bộ luật này.

Như vậy, Tòa án vẫn tiếp tục giải quyết thủ tục ly hôn vắng mặt trong trường hợp có đơn đề nghị vắng mặt hoặc người đại diện tham gia được ủy quyền hợp pháp theo quy định. 

Tuy nhiên, trong trường hợp bị đơn hoặc người đại diện hợp pháp vắng mặt trong lần triệu tập thứ nhất thì Hội đồng xét xử sẽ tiến hành hoãn phiên Tòa án, trừ trường hợp bị đơn có đơn đề nghị xét xử vắng mặt. Cho đến lần triệu tập thứ 2, Tòa án sẽ tiến hành xét xử vắng mặt nếu bị đơn không yêu cầu phản tố, người có quyền lợi liên quan không yêu cầu độc lập vắng mặt mà người đại diện tham gia tại phiên tòa.