Ai là người được quyền nuôi dưỡng con sau ly hôn?

Trong một vụ án ly hôn, ngoài vấn đề tranh chấp về tài sản thì tranh chấp con là một trong những vấn đề rất phổ biến. Quyết định ai là người trực tiếp nuôi con là một trong những quyết định quan trọng của Tòa án. 
Về nguyên tắc, ai là người trực tiếp nuôi dưỡng con sau khi ly hôn có thể được vợ chồng tự thỏa thuận với nhau và được Tòa án ghi nhận trong bản án. Sau khi ly hôn, vợ, chồng vẫn có nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con khi chưa thành niên hoặc đã thành niên nhưng bị tàn tật, mất năng lực hành vi dân sự, hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
Người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng để người kia chăm sóc, nuôi dưỡng đến khi trưởng thành. Mức cấp dưỡng do hai bên thỏa thuận hoặc phụ thuộc vào khả năng kinh tế của bên không trực tiếp thực hiện nghĩa vụ nuôi dưỡng. Nếu hai bên không thể tự thỏa thuận được ai sẽ là người trực tiếp nuôi con, Tòa án sẽ xem xét, giao quyền nuôi con cho một bên vợ hoặc chồng.
Khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 đã cụ thể hóa nguyên tắc này như sau: Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
Theo đó, trong một vụ án ly hôn, việc hỏi ý kiến của con từ 7 tuổi trở lên là bắt buộc, làm cơ sở để Tòa án xem xét, quyết định giao con cho ai nuôi. Bởi vì, khi cha mẹ ly hôn, con đã mất đi một điểm tựa quan trọng nhất, đó chính là mái ấm gia đình. Việc hỏi ý kiến để con nói lên tâm tư, nguyện vọng của mình là việc làm cần thiết và quan trọng. Quy định này nhằm bảo đảm tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ.
Khi quyết định người trực tiếp nuôi con, Tòa án sẽ xem xét các điều kiện về việc chăm sóc, nuôi dưỡng cũng như tình cảm, đạo đức, phương pháp nuôi dạy con cái… của cha và mẹ. Những căn cứ này nhằm hướng tới mục đích bảo vệ tốt nhất cho sự phát triển mọi mặt của con. Ý kiến của con tuy không có ý nghĩa quyết định cuối cùng nhưng cũng là một trong những cơ sở cần thiết để Tòa án xem xét, lựa chọn người nuôi con, bảo đảm cho trẻ sự phát triển tốt nhất.
Độ tuổi của trẻ đưa ra ý kiến trong vụ án ly hôn đã giảm (từ 9 tuổi xuống 7 tuổi) so với Luật Hôn nhân và Gia đình 2000. Đây là điểm thay đổi trong Luật mới đáp ứng được nhu cầu thực tế khi sự nhận thức cũng như phát triển của trẻ có sự tăng lên đáng kể qua từng thời kì.
Như vậy, nếu vợ chồng không thể tự thỏa thuận được ai là người trực tiếp nuôi con sau ly hôn thì sẽ yêu cầu Tòa án giải quyết. Tòa án sẽ căn cứ vào quyền lợi mọi mặt của con để quyết định ai sẽ là người trực tiếp nuôi dưỡng con. Đồng thời, Tòa án cũng xem xét nguyện vọng của con từ 7 tuổi trở lên xem con muốn được ai trực tiếp chăm sóc. Ý kiến của con không mang ý nghĩa quyết định mà là một trong nhưng căn cứ để Tòa xem xét vợ hay chồng sẽ là người nuôi dưỡng con sau ly hôn.