Bố mẹ cần lưu ý điều gì khi con thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì?

Với các trẻ trong giai đoạn tuổi dậy thì, tâm sinh lý lẫn cơ thể đều có nhiều thay đổi. Làm sao để nhận ra và phải giao tiếp, giúp con như thế nào?

Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ trong tuổi dậy thì

Tuổi 14 là tuổi nhạy cảm nhất, trẻ sẽ phải thường trải qua những khó khăn của độ tuổi này. Ở giai đoạn này, trẻ ngoài việc biến đổi về thể chất mà còn có những biến đổi tâm sinh lý. Đến độ tuổi dậy thì tâm sinh lý ở nam nữ có gì thay đổi? Dưới đây là những thay đổi rõ rệt nhất ở trẻ theo giới tính.

Thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì ở con trai

Tính cách tuổi dậy thì ở con trai sẽ có nhiều biến đổi. Tuổi dậy thì ở nam thường ở độ 12-16 tuổi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới WHO, ở giai đoạn tuổi dậy thì thường bé trai sẽ có những thay đổi tâm sinh lý đặc trưng như sau:

Đưa ra những phán đoán của riêng

Những thay đổi nội tiết tố bên trong và phát triển thần kinh làm tăng khả năng nhận thức và trí tuệ của trẻ vị thành niên. Trẻ bắt đầu có những khả năng suy luận tốt, tư duy logic hơn… và thường tự đưa ra những phán đoán, quyết định riêng.

Mong muốn khẳng định bản thân

Chúng nghĩ mình đã là người trưởng thành và thường hay thích bắt chước người lớn.

Muốn độc lập, tự do

Tâm sinh lý tuổi dậy thì ở con trai thường luôn muốn tự do và độc lập. Trẻ dần khép kín, tách rời gia đình và có xu hướng thân thiết với bạn bè cùng trang lứa hơn. Chúng ngày càng muốn khẳng định quyền tự chủ hơn đối với các quyết định, cảm xúc và hành động của mình và thoát khỏi sự kiểm soát của cha mẹ.

Dễ bị tổn thương tâm lý

• Năng lực xử lý các vấn đề xã hội của trẻ vẫn trong giai đoạn hình thành. Do vậy, trẻ chưa thể làm chủ bản thân và dễ bị tổn thương bởi các mối quan hệ xã hội như là tình bạn, tình yêu và tình thương từ gia đình…
• Tuổi tuổi dậy thì ở nam có rất nhiều sự thắc mắc. Các em sẽ trở nên tò mò và thích tìm hiểu nhiều vấn đề chưa biết hơn.

Thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì của con gái

Chú trọng đến ngoại hình: Tuổi dậy thì ở bé gái thường ở trong độ tuổi 10-14. Thay đổi tâm lý tuổi dậy thì khiến các bạn nữ bắt đầu chú ý hơn về ngoại hình và vẻ bề ngoài của bản thân. Chúng bắt đầu thích làm điệu và chải chuốt, soi gương nhiều hơn. Bắt đầu chú ý hơn về phong cách ăn mặc và trang điểm.

Thích tự đưa ra quyết định: Ở độ tuổi này, các bé gái thường có xu hướng thể hiện cái tôi của mình.

Tâm lý trở nên mơ mộng: Thích nói chuyện với bạn bè hơn là với người thân. Thích tình cảm yêu đương và bắt đầu có tình cảm nhớ mong, yêu thương và thích được yêu thương.

Cách giúp con vượt qua khủng hoảng tâm sinh lý tuổi dậy thì

Thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì của con cái khiến bố mẹ bỡ ngỡ, bối rối. Cách dạy con tốt nhất giúp con vượt qua giai đoạn khủng hoảng này chính là sự đồng hành, động viên của bố mẹ về mặt tinh thần.
Tuy nhiên, phụ huynh đừng vội lo khi thấy con có những thay đổi tính cách bất thường ở độ tuổi này. Có thể trẻ trở nên bướng bỉnh, học tập sa sút, không tập trung… Khi phát hiện con có sự khác thường, cha mẹ nên cùng con tâm sự và lắng nghe, chia sẻ những khó khăn mà con đang gặp phải. Từ đó, sẽ giúp con trẻ tìm ra hướng đi và cách giải quyết phù hợp.

Thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì

Bố mẹ cần thường xuyên trò chuyện, tâm sự cùng con. Khi trẻ bước vào giai đoạn thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì, cha mẹ cần quan tâm, chăm sóc tinh thần của trẻ em. Những biểu hiện nhỏ như mệt mỏi, lo âu, chán ăn,… có thể là biểu hiện của bệnh cũng có thể là những thay đổi của tuổi dậy thì. Vì vậy, bạn nên thường xuyên trò chuyện cùng con để thể hiện sự quan tâm, lắng nghe và chia sẻ với con. Do đó bạn sẽ hiểu hơn những suy nghĩ của con, đồng thời có những phương pháp xử lý phù hợp.

Dạy trẻ vị thành niên suy nghĩ tích cực

Ở giai đoạn khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì này, trẻ cần được xây dựng một lối suy nghĩ tích cực, lạc quan hơn. Có thể chỉ là những hành động đơn giản như: khen ngợi con, tạo cho con cảm giác hạnh phúc, tin tưởng con, ….

Tạo cơ hội cho trẻ tuổi dậy thì tham gia các hoạt động xã hội

Tùy vào độ tuổi mà phụ huynh có thể tạo điều kiện cho con thói quen tiếp xúc, hòa nhập với môi trường xung quanh và tham gia các buổi hoạt động cộng đồng. Cha mẹ nên dạy trẻ kỹ năng sống bằng cách tạo cho con nhiều cơ hội để trải nghiệm.

Khi tham gia các hoạt động cộng đồng, trẻ sẽ có được những trải nghiệm tốt và cảm giác tích cực, vui vẻ, lạc quan. Từ đó, thoát khỏi khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì hay dần thích nghi với những thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì.

Hơn nữa, tham gia các hoạt động cộng đồng có thể nâng cao sự tự tin của trẻ như trẻ có thể giao tiếp với nhiều người; xây dựng kỹ năng sống; đưa ra những cách giải quyết vấn đề cũng như khả năng làm việc trong môi trường năng động. Đó cũng là nền tảng cho trẻ rèn luyện sức khỏe tinh thần và thể chất.

Mong rằng với những chia sẻ trên bạn sẽ hiểu thêm về thay đổi tâm sinh lý tuổi dậy thì ở con trai và con gái. Từ đó cùng các con vượt qua khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì và giúp con vững vàng bước tới tương lai.