Điều kiện nhận nuôi con nuôi
Câu hỏi: Cho em hỏi là em và ba mẹ sống ở Việt Nam. Bây giờ em tính sang Nga du học, ba em muốn dì em ở Nga nhận nuôi em. Dì em mới sang Nga được 1 năm, vẫn quốc tịch Việt Nam. Vậy có cần phải phải có sự đồng ý của mẹ em không ạ? Em năm nay đã 17 tuổi rồi ạ.
Trả lời: Theo quy định tại Hiệp định tương trợ tư pháp và pháp lý về các vấn đề dân sự, gia đình và hình sự giữa Việt Nam và Liên bang Xô Viết được ký ngày 3 tháng 11 năm 1987, tại Khoản 1 Điều 28: “Đối với việc nuôi con nuôi sẽ áp dụng pháp luật của nước ký kết mà người nhận nuôi là công dân vào lúc nhận nuôi.” Trường hợp của bạn, người nhận nuôi là dì của bạn, là công dân Việt Nam nên sẽ áp dụng pháp luật Việt Nam.
Như vậy, đối với câu của bạn, theo quy định tại Điều 21 của Luật Nuôi con nuôi năm 2010 thì việc đồng ý cho con đi làm con nuôi phải được thể hiện như sau:
“Điều 21. Sự đồng ý cho làm con nuôi
- Việc nhận nuôi con nuôi phải được sự đồng ý của cha mẹ đẻ của người được nhận làm con nuôi; nếu cha đẻ hoặc mẹ đẻ đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người còn lại; nếu cả cha mẹ đẻ đều đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự hoặc không xác định được thì phải được sự đồng ý của người giám hộ; trường hợp nhận trẻ em từ đủ 09 tuổi trở lên làm con nuôi thì còn phải được sự đồng ý của trẻ em đó.
- Người đồng ý cho làm con nuôi quy định tại khoản 1 Điều này phải được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi nhận hồ sơ tư vấn đầy đủ về mục đích nuôi con nuôi; quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ nuôi và con nuôi; quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ đẻ và con sau khi người đó được nhận làm con nuôi.
- Sự đồng ý phải hoàn toàn tự nguyện, trung thực, không bị ép buộc, không bị đe dọa hay mua chuộc, không vụ lợi, không kèm theo yêu cầu trả tiền hoặc lợi ích vật chất khác.
- Cha mẹ đẻ chỉ được đồng ý cho con làm con nuôi sau khi con đã được sinh ra ít nhất 15 ngày.”
Theo quy định trên việc đồng ý cho con đi làm con nuôi phải đáp ứng ba điều kiện nhận nuôi con nuôi sau:
– Thứ nhất, sự đồng ý của cha mẹ đẻ và bạn bằng văn bản.
– Thứ hai, cha mẹ của bạn phải được sự tư vấn từ phía UBND cấp xã nơi bạn thường trú về khả năng tiếp tục nuôi dạy trẻ em tại môi trường gia đình ruột thịt của trẻ em; Về các quy định của pháp luật về nuôi con nuôi, về các quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đẻ và con, quan hệ của những thành viên trong gia đình với trẻ em sau khi trẻ em được cho làm con nuôi.
– Thứ ba, điều kiện về sự tự nguyện, trung thực không vụ lợi về việc đồng ý cho trẻ em làm con nuôi. Việc đồng ý cho trẻ em làm con nuôi là hoàn toàn tự nguyện, không bị ép buộc, không có bất cứ sự đền bù hay thoả thuận vật chất nào. Sau khi trẻ em làm con nuôi thì sẽ phát sinh mối quan hệ cha mẹ và con lâu dài, ổn định giữa cha mẹ nuôi và con nuôi. Cha mẹ đẻ sẽ không còn quyền, nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng, đại diện theo pháp luật, bồi thường thiệt hại, quản lý, định đoạt tài sản riêng đối với con đã cho làm con nuôi. Cha mẹ đẻ sẽ không được thay đổi ý kiến về việc cho trẻ em làm con nuôi.
Về câu thứ hai của bạn, Điều 8 của Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định như sau:
“Điều 8. Người được nhận làm con nuôi
- Trẻ em dưới 16 tuổi
- Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- a) Được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi;
- b) Được cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.
- Một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.
- Nhà nước khuyến khích việc nhận trẻ em mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khác làm con nuôi.”
Căn cứ theo điềm b, khoản 2, Điều 8 thì bạn vẫn đủ điều kiện về độ tuổi để làm thủ tục làm con nuôi của dì ruột của bạn. Bạn và dì bạn đến ủy ban nhân cấp Tỉnh nơi bạn thường trú để làm thủ tục nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài do dì bạn đang cư trú ở nước ngoài.
