Đơn ly hôn đơn phương phải nộp ở đâu?

Đơn ly hôn đơn phương dưới góc độ pháp lý được xem là đơn khởi kiện của một vụ án dân sự, vì vậy bạn phải nộp đơn này tại chính xác tòa án nhân dân có thẩm quyền để được thụ lý và giải quyết. Để giúp bạn đọc có thể nhanh chóng thực hiện thủ tục ly hôn đơn phương, chấm dứt cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc, Phan Law Vietnam xin chia sẻ các thông tin pháp lý hướng dẫn chi tiết về vấn đề này ngay trong nội dung bài viết đây.

Cơ sở pháp lý để đơn phương ly hôn

Đơn phương ly hôn là một trong những tranh chấp hôn nhân thường xuyên xảy ra. Ly hôn cần dựa trên sự tự nguyện của cả hai bên vợ, chồng. Tuy nhiên, trong trường hợp quá trình hôn nhân rơi vào trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được vì các hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng thì Tòa án sẽ lấy đây làm căn cứ để giải quyết ly hôn khi có khiếu kiện từ một trong những chủ thể có quyền được quy định tại Điều 51 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:

1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
2. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

Lựa chọn Tòa án có thẩm quyền để nộp đơn ly hôn đơn phương

Ly hôn được định nghĩa tại khoản 14 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 là: “việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.”. Để thực hiện thủ tục ly hôn theo yêu cầu một bên, bạn phải làm đơn ly hôn đơn phương nộp đến tòa án nhân dân có thẩm quyền thụ lý và giải quyết theo trình tự tố tụng dân sự mà pháp luật quy định. 

Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện

Theo quy định tại điểm a, Khoản 1, Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015:

“Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp sau đây:

a) Tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình quy định tại Điều 26 và Điều 28 của Bộ luật này, trừ tranh chấp quy định tại khoản 7 Điều 26 của Bộ luật này;”

Song song với đó, để xác định chính xác tòa án nhân dân cấp huyện nào sẽ có thẩm quyền giải quyết đơn ly hôn đơn phương của bạn, cần dựa theo quy định về thẩm quyền tòa án theo lãnh thổ tại khoản 1 Điều 39 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015:

“a) Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, nếu bị đơn là cá nhân hoặc nơi bị đơn có trụ sở, nếu bị đơn là cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;

b) Các đương sự có quyền tự thỏa thuận với nhau bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi cư trú, làm việc của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cá nhân hoặc nơi có trụ sở của nguyên đơn, nếu nguyên đơn là cơ quan, tổ chức giải quyết những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này;”

Như vậy, đối với trường hợp ly hôn đơn phương thông thường, bạn phải nộp đơn ly hôn của mình đến Tòa án nhân dân cấp huyện tại nơi người còn lại cư trú, làm việc.

Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh

Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh được quy định cụ thể tại Điều 37 Bộ Luật Tố tụng Dân sự 2015. Theo đó, đối với các tranh chấp về hôn nhân gia đình thuộc thẩm quyền Tòa án nhân dân cấp tỉnh được quy định như sau:

“a) Tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của Bộ luật này, trừ những tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện quy định tại khoản 1 và khoản 4 Điều 35 của Bộ luật này;

…

c) Tranh chấp, yêu cầu quy định tại khoản 3 Điều 35 của Bộ luật này.”

Có thể thấy, trong trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài, bạn phải thực hiện thủ tục ly hôn của mình tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh. Vẫn áp dụng theo sự phân cấp thẩm quyền tòa án theo lãnh thổ để xác định chính xác Tòa án thụ lý đơn khởi kiện ly hôn.

Ngoài ra, cần lưu ý thêm trường hợp bên là công dân Việt Nam không thường trú ở Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng; nếu họ không có nơi thường trú chung thì giải quyết theo pháp luật Việt Nam.