Luật chia tài sản khi ly hôn

Việc phân chia tài sản khi ly hôn được quy định theo quy định của pháp luật chia tài sản khi ly hôn. Nếu vợ chồng không tự thỏa thuận, tòa án sẽ giải quyết việc chia tài sản dựa trên công sức đóng góp, hoàn cảnh của vợ, chồng trong hôn nhân.

1. Xác định tài sản của vợ chồng

Trong thời kỳ hôn nhân, tài sản của vợ chồng bao gồm: tài sản riêng và tài sản chung. 

Thứ nhất, tài sản riêng của vợ, chồng gồm:

• Tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn;
• Tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân;
• Tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng;
• Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ chồng. 

Thứ hai, tài sản chung của vợ chồng gồm:

• Tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh;
• Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân;
• Tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung;
• Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng. 

Tài sản chung của vợ chồng thuộc quyền sở hữu chung hợp nhất, dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng. Bên cạnh đó, trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.

2. Luật chia tài sản khi ly hôn quy định như thế nào?

Vợ chồng khi ly hôn có quyền tự do thỏa thuận với nhau về việc phân chia tài sản. Trường hợp hai bên không thể đi đến thỏa thuận chung về việc phân chia tài sản có thể yêu cầu Tòa án xem xét, giải quyết. Việc phân chia tài sản khi ly hôn sẽ dựa trên nguyên tắc sau:

• Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó;
• Tài sản chung được phân chia cho các bên.

Việc phân chia tài sản khi ly hôn do người vợ người chồng thoả thuận với nhau; nếu như không thể thỏa thuận được thì yêu cầu Toà án có thẩm quyền giải quyết. Việc chia tài sản được thực hiện theo nguyên tắc như sau (tham khảo Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình 2014):

Thứ nhất, tài sản riêng

Tài sản riêng thuộc sở hữu của bên nào thì vẫn sẽ thuộc quyền sở hữu của bên đó. Tài sản riêng gồm tài sản:

• Có trước khi kết hôn;
• Được thừa kế, được tặng cho riêng;
• Tài sản được chia riêng cho vợ, chồng khi tiến hành thỏa thuận chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân;
• Tài sản phục vụ những nhu cầu thiết yếu của người vợ, người chồng;
• Tài sản được hình thành từ tài sản riêng; hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng.

Thứ hai, tài sản chung

Về nguyên tắc sẽ được tiến hành chia đôi nhưng có xem xét dựa trên những yếu tố như sau:

• Hoàn cảnh gia đình và của các bên;
• Công sức đóng góp trong việc tạo lập tài sản, duy trì và phát triển khối tài sản chung của từng người;
• Bảo vệ các lợi ích chính đáng của từng bên trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có vẫn có thể tiếp tục tạo ra nguồn thu nhập;
• Lỗi của từng người.

Trường hợp sống chung với gia đình: trong trường hợp này, vợ hoặc chồng sẽ được chia một phần trong khối tài sản chung của gia đình ăn cứ vào công sức đóng góp của vợ chồng vào việc tạo lập, duy trì, phát triển khối tài sản chung cũng như vào đời sống chung của gia đình. Việc chia một phần trong khối tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận với gia đình; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

Tài sản chung của vợ chồng đưa vào kinh doanh: Vợ chồng đang thực hiện hoạt động kinh doanh liên quan đến tài sản chung có quyền nhận tài sản đó và phải thanh toán cho bên kia phần giá trị tài sản mà họ được hưởng, trừ trường hợp pháp luật về kinh doanh có quy định khác.

Quyền sử dụng đất của vợ chồng: Quyền sử dụng đất là tài sản riêng của bên nào thì khi ly hôn thuộc về bên đó. Trong trường hợp tài sản chung là quyển sử dụng đất, việc phân chia một số loại đất sẽ căn cứ theo quy định của pháp luật, cụ thể như sau:

• Đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản: nếu cả hai bên đều có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng đất thì được chia theo thỏa thuận của hai bên; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Trường hợp chỉ một bên có nhu cầu và có điều kiện trực tiếp sử dụng thì bên đó được tiếp tục sử dụng nhưng phải thanh toán cho bên kia phần giá trị quyền sử dụng đất mà họ được hưởng;
• Trường hợp vợ chồng có quyền sử dụng đất nông nghiệp, trồng cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản chung với hộ gia đình thì khi ly hôn phần quyền sử dụng đất của vợ chồng được tách ra và chia theo nguyên tắc phân chia tài sản chung;
•  Đất nông nghiệp trồng cây lâu năm, đất lâm nghiệp trồng rừng, đất ở thì được phân chia như đối với các tài sản khác.