Hôn nhân là gì? Các nguyên tắc cơ bản trong hôn nhân

Hôn nhân là gì là thắc mắc của nhiều người. Theo đó, hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng, được xác lập từ khi đăng ký kết hôn và chấm dứt khi có bản án, quyết định ly hôn của tòa án. Hôn nhân là sự kiện pháp lý làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của các bên, dựa trên tinh thần tự nguyện, tiến bộ.

Hôn nhân là gì?

Theo Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam, hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi đã thực hiện các quy định của pháp luật về kết hôn, nhằm chung sống với nhau và xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, bền vững.

Hôn nhân là gì?

Nam nữ xác lập quan hệ hôn nhân nhằm thỏa mãn nhu cầu tình cảm giữa hai bên và tương trợ lẫn nhau về những nhu cầu vật chất trong đời sống hàng ngày. Hôn nhân là quan hệ gắn liền với nhân thân của mỗi bên nam nữ với tư cách là vợ chồng. Trong xã hội mà các quan hệ hôn nhân được coi là quan hệ pháp luật thì sự liên kết giữa người nam và người nữ mang ý nghĩa như một sự kiện pháp lý làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ nhất định cho các bên trong quan hệ vợ chồng.

Các nguyên tắc cơ bản trong hôn nhân 

Căn cứ Điều 2 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014, những nguyên tắc cơ bản trong hôn nhân giữa vợ chồng.

Hôn nhân phải dựa trên tinh thần tự nguyện, tiến bộ và một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng. Bình đẳng giữa vợ và chồng là bình đẳng về địa vị xã hội, về kinh tế và về văn hóa.

Hôn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc, tôn giáo, giữa người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, giữa người có tín ngưỡng với người không có tín ngưỡng, giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ.

Mục đích của hôn nhân là xây dựng gia đình ấm no, tiến bộ, hạnh phúc và các thành viên gia đình có nghĩa vụ tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau; không phân biệt đối xử giữa các con.

Nhà nước, xã hội và gia đình có trách nhiệm bảo vệ, hỗ trợ trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật thực hiện các quyền về hôn nhân và gia đình; giúp đỡ các bà mẹ thực hiện tốt chức năng cao quý của người mẹ; thực hiện kế hoạch hóa gia đình. Đồng thời kế thừa, phát huy truyền thống văn hóa, đạo đức tốt đẹp của dân tộc Việt Nam về hôn nhân và gia đình.

Thời điểm xác lập và chấm dứt quan hệ hôn nhân

Thời điểm xác lập và chấm dứt quan hệ hôn nhân được quy định như sau:

* Thời điểm xác định quan hệ hôn nhân

Hôn nhân bắt đầu khi nam và nữ đăng ký kết hôn.

Căn cứ vào khoản 5 Điều 3 Luật hôn nhân gia đình năm 2014 xác định quan hệ hôn nhân như sau:

Hôn nhân là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo quy định của Luật này về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn.

Một trường hợp đặc biệt dù không đăng ký kết hôn vẫn được xác lập quan hệ hôn nhân. Căn cứ điểm c.1 Mục 1 Nghị quyết 02/2000/ NQ-HĐTP quy định đối với những trường hợp nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng trước ngày 03/01/1987 mặc dù họ không đăng ký kết hôn thì vẫn được pháp luật công nhận là quan hệ vợ chồng và thời kỳ hôn nhân được xác lập kể từ thời điểm nam nữ về chung sống với nhau.

* Thời điểm chấm dứt mối quan hệ hôn nhân

Căn cứ Điều 57 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 quy định:

Quan hệ hôn nhân sẽ bắt đầu chấm dứt kể từ ngày có bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật. 

Đối với trường hợp chấm dứt hôn nhân do ly hôn từ ý chí một bên vợ chồng hoặc cả hai bên vợ chồng tự nguyện, thì căn cứ chấm dứt quan hệ hôn nhân kể từ thời điểm bản án quyết định của Tòa án có hiệu lực. Từ thời điểm quan hệ hôn nhân chấm dứt, hai bên vợ chồng không còn bị ràng buộc vào quan hệ hôn nhân này nữa, trở thành người độc thân và hoàn toàn có quyền kết hôn với người khác.