Hướng dẫn tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc mới nhất

Trong cuộc sống, việc kế thừa tài sản là một vấn đề nhạy cảm và phức tạp, đặc biệt là khi người chết không để lại di chúc. Bài viết này sẽ đưa đến bạn hướng dẫn chi tiết về cách giải quyết tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc. Bạn sẽ khám phá những quy định pháp luật cụ thể cũng như những bước cần thiết để đảm bảo rằng quyền lợi của bạn được bảo vệ một cách công bằng. 

1. Tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc là gì?

Di chúc là biểu hiện của ý chí cá nhân, nhằm chuyển giao tài sản từ người chết cho người khác sau khi người đó qua đời. Tuy nhiên, không phải mọi người khi qua đời đều kịp thời lập di chúc và cũng có những trường hợp di chúc được lập nhưng không hợp pháp, không có hiệu lực. 

Trong tình huống mà không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp và không có hiệu lực, quyết định về phân chia tài sản của người chết sẽ phụ thuộc vào quy định của pháp luật. Trường hợp này, nguyên đơn sẽ khởi kiện tranh chấp quyền thừa kế để yêu cầu Tòa án can thiệp, phân chia di sản thừa kế theo pháp luật.

2. Những trường hợp tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc

Khi một cá nhân qua đời, đồng thời đây cũng là thời điểm mở thừa kế. Trong trường hợp người đó đã lập di chúc, quá trình thừa kế sẽ tuân theo nội dung của di chúc đó. Tuy nhiên, nếu di chúc được lập không hợp pháp (không tuân theo quy định pháp luật về hình thức và nội dung di chúc) và trở nên vô hiệu theo Chương XXII của Bộ Luật Dân sự 2015, thì quy trình thừa kế sẽ không áp dụng theo di chúc đó.

Trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không có hiệu lực, quy định chia thừa kế sẽ được áp dụng theo quy định tại khoản 1 Điều 650 của Bộ Luật Dân sự 2015. Cụ thể:

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

2. Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

a) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

c) Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

3. Ai là người có quyền tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc

Để khởi kiện tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc, trước hết cần xác định những ai có quyền hưởng di sản thừa kế.Người có quyền thừa kế theo pháp luật: Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế.

Cụ thể theo quy định tại Điều 651 Bộ Luật Dân sự 2015 thì những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự như sau:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Như vậy, chúng ta có thể hiểu những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

4. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc

Theo quy định của Điều 26 trong Bộ Luật Dân sự 2015, mọi tranh chấp xoay quanh việc thừa kế tài sản sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Điều 35 và Điều 38 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định những tranh chấp liên quan đến thừa kế sẽ nằm trong phạm vi giải quyết của TAND cấp huyện, trừ khi có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài, trong trường hợp này, thì quyền giải quyết tranh chấp sẽ thuộc về TAND cấp tỉnh.

Bên cạnh đó, cần lưu ý như sau:

• Trong trường hợp tranh chấp liên quan đến việc chia di sản thừa kế, đặc biệt là bất động sản, chỉ có Tòa án tại địa phương có bất động sản sẽ có thẩm quyền giải quyết;
• Nếu di sản thừa kế là động sản, thì Tòa án có thẩm quyền sẽ là Toà án tại địa phương nơi đơn cư trú hoặc làm việc. Các bên cũng có thể đạt được thỏa thuận bằng văn bản để yêu cầu Tòa án tại địa phương của nguyên đơn cư trú hoặc làm việc giải quyết tranh chấp.

Bài viết nêu trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các trường hợp tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc Tuy nhiên, quá trình tố tụng là một quá trình dài hơi và tốn kém nhiều thời gian, công sức. Do đó, Luật sư Ly hôn nhanh khuyến nghị Khách hàng nên hòa giải trước khi khởi kiện. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong mọi quy trình của thủ tục tố tụng, hãy liên hệ ngay nhé!