Chồng chết không để lại di chúc phải làm sao?

1. Chồng chết không để lại di chúc – Xác định di sản chồng để lại 

Khi người chồng mất mà không để lại di chúc, để tiến hành chia thừa kế, trước hết cần xác định rõ phần tài sản thuộc về người chồng trong khối tài sản chung của hai vợ chồng. Đây chính là phần di sản sẽ được đem ra phân chia cho những người thừa kế.

Theo Điều 66 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, khi vợ hoặc người thừa kế yêu cầu chia di sản, toàn bộ tài sản chung của vợ chồng sẽ được chia đôi. Tuy nhiên, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận khác về cách chia tài sản trước khi người chồng qua đời. Ngoài ra, đối với phần tài sản riêng của người chồng (nếu có), phần này sẽ được phân chia theo di chúc nếu có hoặc chia theo quy định của pháp luật trong trường hợp không có di chúc.

2. Quy định về chia thừa kế khi chồng chết không để lại chúc

Theo Bộ luật Dân sự 2015, khi một người qua đời mà không để lại di chúc hoặc di chúc không hợp lệ thì tài sản của người đó sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Điều này có nghĩa là nếu người chồng mất mà không lập di chúc, việc phân chia tài sản sẽ dựa vào quy định về thừa kế theo pháp luật.

Cụ thể, theo Khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, những người được quyền thừa kế theo pháp luật được sắp xếp theo các hàng thừa kế như sau:

• Hàng thừa kế thứ nhất: bao gồm vợ hoặc chồng, cha mẹ ruột hoặc nuôi, con ruột hoặc con nuôi của người đã mất.
• Hàng thừa kế thứ hai: gồm ông bà nội ngoại, anh chị em ruột của người mất, cũng như cháu ruột mà người mất là ông/bà nội ngoại.
• Hàng thừa kế thứ ba: gồm cụ nội ngoại, bác, chú, cậu, cô, dì ruột của người đã mất, cùng với các cháu/chắt ruột liên quan.

Khi phân chia di sản, ưu tiên sẽ được dành cho những người ở hàng thừa kế thứ nhất. Chỉ khi không còn ai ở hàng này đủ điều kiện nhận di sản (do đã mất, từ chối, bị truất quyền hoặc không đủ điều kiện hưởng theo quy định) thì mới xét tiếp đến hàng thừa kế thứ hai và tiếp tục như vậy với hàng thừa kế thứ ba.

Vì thế, trong trường hợp người chồng chết không để lại di chúc, vợ thuộc hàng thừa kế thứ nhất và sẽ được chia tài sản cùng những người thuộc hàng này. Tuy nhiên, trừ trường hợp bị loại khỏi quyền hưởng di sản theo quy định tại Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015.

Quy định này thể hiện sự coi trọng mối quan hệ hôn nhân hợp pháp giữa vợ và chồng. Đối với những người có mối quan hệ khác (không phải vợ, chồng, con, cha mẹ…), nếu không được chỉ định rõ trong di chúc thì thường sẽ không được nhận di sản.

3. Thủ tục chia thừa kế khi chồng chết không để lại di chúc

Việc phân chia di sản trong trường hợp không có di chúc sẽ diễn ra theo trình tự:

• Xác định các đồng thừa kế theo đúng hàng thừa kế.
• Xác định tổng di sản của người mất, bao gồm tài sản chung vợ chồng và tài sản riêng.
• Thỏa thuận phân chia di sản giữa các đồng thừa kế. Nếu không đạt được thỏa thuận, các bên có thể yêu cầu Tòa án giải quyết.
• Làm thủ tục khai nhận di sản tại cơ quan công chứng hoặc UBND có thẩm quyền.

4. Giải quyết tranh chấp về quyền thừa kế khi chồng chết không để lại di chúc

Trong trường hợp phát sinh tranh chấp liên quan đến quyền thừa kế khi người chồng qua đời mà không có di chúc, các bên có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan (như vợ, con, cha mẹ, anh chị em ruột…) có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015.

Khi tiếp nhận và giải quyết vụ án, Tòa án sẽ căn cứ vào các quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, đặc biệt là các điều khoản về thừa kế theo pháp luật (từ Điều 649 đến Điều 662), xác định hàng thừa kế, phần di sản được chia cũng như các quyền và nghĩa vụ của từng người thừa kế. Ngoài ra, Tòa án còn xem xét các quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 về xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng (Điều 33, Điều 43, Điều 66) để xác định chính xác phần di sản của người đã mất.

Trong quá trình xét xử, Tòa án sẽ đảm bảo việc chia di sản được thực hiện công khai, minh bạch và đúng quy định pháp luật. Phán quyết cuối cùng của Tòa sẽ căn cứ trên chứng cứ, hồ sơ và các quy định pháp luật hiện hành, nhằm giải quyết công bằng cho tất cả những người thừa kế hợp pháp.

Việc hiểu rõ các quy định pháp luật về thừa kế khi chồng chết không để lại di chúc sẽ giúp người vợ và gia đình tránh được những tranh chấp không đáng có, bảo vệ tốt nhất quyền lợi hợp pháp của mình. Trong mọi trường hợp, nếu có vướng mắc, người thừa kế nên tìm đến sự tư vấn từ văn phòng Luật sư Ly hôn nhanh để được hỗ trợ kịp thời, hiệu quả.