Nên cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo

Quốc hội đã thảo luận cải tổ về về dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Hôn nhân và Gia đình. Dự thảo đề nghị cho phép việc mang thai hộ, vấn đề này đã gặp phải nhiều ý kiến trái chiều từ đại biểu cũng như từ dư luận. Một số người đồng tình với việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Tuy nhiên, cũng có nhiều người lo lắng vì những hệ lụy kèm theo.

Những điều người lao động nên biết về bảo hiểm xã hội
Quy định pháp luật về đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động
Dịch vụ tư vấn đăng ký thành lập công đoàn cơ sở

Luật Hôn nhân và Gia đình hiện hành không có bất kì quy định nào về vấn đề mang thai hộ. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 1, Điều 6, Nghị định 12/2003/NĐ-CP về sinh con theo phương pháp khoa học, nghiêm cấm hành vi mang thai hộ và hành vi này có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng (khoản 2, Điều 31, Nghị định 45/2005/NĐ-CP Quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực Y tế).

Hiện nay tỉ lệ vô sinh tại Việt Nam ngày càng cao, mong muốn có con của các cặp vợ chồng hiếm muộn là vô cùng chính đáng. Có những cặp vợ chồng không có khả năng sinh con, mặc dù trải qua nhiều lần thụ tinh nhân tạo nhưng không thành công. Hoặc những trường hợp cả hai vợ chồng đều có khả năng sinh con, nhưng người phụ nữ lại không thể mang thai vì gặp những bất thường về tử cung hay mắc các bệnh lý mà nếu mang thai sẽ ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe của người mẹ (ví dụ như bệnh tim). Như vậy, nếu muốn có con, chỉ còn cách duy nhất là nhờ người khác mang thai hộ.

Nên cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo

Mang thai hộ được hiểu là dùng biện pháp kỹ thuật lấy trứng của vợ và tinh trùng của chồng để thụ tinh trong ống nghiệm, sau đó cấy vào tử cung của một phụ nữ khác để nhờ người này mang thai và sinh con. Do đó, xét về mặt sinh học, đứa trẻ sinh ra sẽ là con của người phụ nữ có trứng thụ tinh (người nhờ mang thai hộ) chứ không phải là con của người mang thai hộ.

Những ý kiến ủng hộ cho rằng, cho phép mang thai hộ sẽ giải quyết được nguyện vọng chính đáng của những người mong muốn có con; đồng thời giúp kiểm soát dịch vụ “đẻ thuê” đang tồn tại trên thực tế.

Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến lo ngại, cho rằng mang thai hộ là vấn đề phức tạp, do hậu quả phát sinh khó lường. Chẳng hạn như vấn đề về sức khỏe của người mang thai hộ cũng như những rủi ro họ có thể gặp phải trong quá trình mang thai; hay trường hợp con sinh ra có dị tật,… Ngoài ra nhiều người lo ngại hoạt động này sẽ bị thương mại hóa, bởi ranh giới giữa mục đính nhân đạo và thương mại rất mong manh.

Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Hôn nhân và Gia đình cũng có những quy định về các vấn đề liên quan đến việc mang thai hộ. Cụ thể, tại khoản 76 (bổ sung Điều 63c) quy định một trong những điều kiện để cặp vợ chồng hiếm muộn nhờ người khác mang thai hộ là “Có xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền về việc người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản”. Hay những quy định về quyền và nghĩa vụ của các bên, tại các khoản 77, 78. Bên cạnh đó, cần có những quy định cụ thể hơn về điều kiện sức khỏe của người mang thai hộ, quyền lợi của đứa trẻ được sinh ra… để tránh những hệ lụy đáng tiếc.

Có thể thấy mang thai hộ vẫn còn là một vấn đề nhạy cảm. Pháp luật cần quy định chặt chẽ về vấn đề này để đảm bảo được quyền lợi của những người mong muốn có con cũng như tránh những biến tướng thành hoạt động thương mại, đi ngược lại truyền thống đạo lý.