Quy định về văn bản từ chối nhận di sản thừa kế theo pháp luật 

Thừa kế là việc dịch chuyển tài sản thuộc chủ sở hữu từ người này sang người khác đã tuân theo di chúc. Tuy nhiên, trong một số trường hợp người thừa kế sẽ từ chối nhận di sản và thừa hưởng phần tài sản này cho người khác. Lúc này cần viết văn bản từ chối nhận di sản thừa kế theo quy định của pháp luật. Vậy văn bản từ chối nhận di sản được quy định như thế nào?

1. Hệ quả khi viết văn bản từ chối nhận di sản thừa kế 

Từ chối nhận di sản là hành vi pháp lý thể hiện ý chí của người thừa kế không tiếp nhận tài sản thừa kế từ người đã mất. Mặc dù không có định nghĩa chính thức trong luật, việc từ chối được hiểu là sự từ chối quyền đối với phần tài sản mà người thừa kế được hưởng theo di chúc hoặc theo pháp luật. 

Lúc này, người từ chối nhận di sản cần lập văn bản để thể hiện ý nguyện không tiếp nhận tài sản thừa kế từ người đã mất. Văn bản từ chối nhận di sản cần được lập theo đúng quy định của pháp luật và nộp cho cơ quan có thẩm quyền để được ghi nhận.

1.1. Đối tượng có quyền từ chối nhận di sản

• Người thừa kế theo di chúc là người được ghi danh trong di chúc của người để lại di sản và được hưởng tài sản theo tỷ lệ hoặc theo điều kiện cụ thể do người để lại di sản quy định.
• Người thừa kế theo pháp luật là những người có quan hệ huyết thống với người để lại di sản và được hưởng tài sản theo thứ tự do pháp luật quy định.

1.2. Hệ quả của việc viết văn bản từ chối nhận di sản

• Người từ chối sẽ không nhận được phần di sản họ được hưởng theo di chúc hoặc pháp luật. Cũng như không phải thực hiện nghĩa vụ tài sản liên quan đến di sản của người đã mất.
• Phần di sản bị từ chối sẽ được chia cho những người thừa kế khác theo quy định của pháp luật.
• Nếu không còn người thừa kế khác, di sản sẽ được chia đều cho những người thừa kế theo pháp luật chấp nhận di sản. 

Từ chối nhận di sản là quyền lợi của người thừa kế, tuy nhiên cần được thực hiện một cách chính đáng, hợp pháp và trong thời hạn quy định. Việc từ chối cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định để tránh những hệ quả không mong muốn.

2. Quy định về văn bản từ chối nhận di sản thừa kế

Căn cứ theo Điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015 về từ chối nhận di sản quy định: 

• Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác. 
• Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết. 
• Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.

Đồng thời, theo Điều 59 Luật Công chứng năm 2014 về công chứng văn bản từ chối nhận di sản quy định: 

“Người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản. Khi yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản, người yêu cầu công chứng phải xuất trình bản sao di chúc trong trường hợp thừa kế theo di chúc hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng theo pháp luật về thừa kế; giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết.”

Như vậy, theo quy định thì người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản và cần làm văn bản từ chối nhận di sản để nộp cho cơ quan nhà nước. Có thể thấy việc từ chối nhận di sản thừa kế cần ghi rõ lý do, biểu lộ ý chí không nhận di sản bằng văn bản và có sự thông báo đến những người thừa kế khác, những người được giao nhiệm vụ trong việc phân chia di sản. 

Xem thêm: Mẫu văn bản từ chối nhận di sản thừa kế 2024

3. Thời điểm nào có thể làm văn bản từ chối nhận di sản thừa kế?

Căn cứ theo khoản 4 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản”.

Theo đó, người viết văn bản từ chối nhận di sản cần tiến hành trước thời điểm phân chia tài sản. Nếu việc phân chia đang được tiến hành mà người thừa hưởng thừa kế mới tiến hành từ chối nhận di sản thì không được coi là hợp pháp theo quy định của pháp luật. Đây được voi là hành vi trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.

Đồng thời, người thừa kế cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định từ chối nhận di sản, vì sau khi đã từ chối, họ sẽ không còn quyền lợi đối với phần tài sản đó.