Tìm hiểu về luật thừa kế tài sản không có di chúc
Di chúc là văn bản một người dùng để quyết định ai sẽ nhận tài sản của họ sau khi họ qua đời. Tuy nhiên, có những trường hợp người đó qua đời mà chưa kịp lập di chúc hoặc di chúc không hợp lệ vì không đúng pháp luật. Vậy theo luật thừa kế tài sản không có di chúc, nếu không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp thì tài sản sẽ được xử lý như thế nào?
1. Cách chia tài sản theo luật thừa kế tài sản không có di chúc
Nếu một người qua đời mà không để lại di chúc hoặc di chúc đó không hợp pháp hoặc không có hiệu lực, tài sản của họ sẽ được phân chia theo quy định của luật pháp, đây được gọi là thừa kế theo pháp luật. Bộ luật Dân sự 2015 đã xác định rõ ràng về thứ tự và điều kiện của các hàng thừa kế như sau:
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước đó đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
2. Nguyên tắc chia thừa kế theo luật thừa kế tài sản không có di chúc
Quy định về việc chia thừa kế theo pháp luật bao gồm ba nguyên tắc cơ bản:
- Đầu tiên, phải xác định đúng hàng thừa kế có quyền ưu tiên nhận di sản.
- Thứ hai, phân chia di sản thành các phần bằng nhau cho mỗi người trong cùng một hàng thừa kế.
- Cuối cùng, những người thuộc hàng thừa kế sau chỉ được nhận phần thừa kế nếu những người trong hàng thừa kế trước không còn do đã qua đời, bị loại bỏ quyền thừa kế, hoặc từ chối nhận di sản.
3. Diện thừa kế theo quy định luật chia thừa kế tài sản không có di chúc
Diện thừa kế theo luật chia thừa kế tài sản không có di chúc bao gồm những người có quyền nhận di sản của người đã qua đời theo quy định pháp luật, gồm:
– Quan hệ hôn nhân: Vợ hoặc chồng của người đã mất.
– Quan hệ huyết thống:
- Trực hệ: Bao gồm cha, mẹ, con, ông, bà, cháu, cụ, chắt của người đã mất.
- Bàng hệ: Gồm anh, chị, em, cô, dì, chú, bác, cậu và cháu của người đã mất.
– Quan hệ nuôi dưỡng: Cha nuôi, mẹ nuôi và con nuôi của người đã mất.
4. Tìm hiểu những rắc rối khi người chết không để lại di chúc
Thứ nhất, khi người qua đời không để lại di chúc, điều này có thể gây ra tranh chấp trong việc phân chia tài sản giữa các thành viên gia đình. Ví dụ, nếu một người con đã nhận tài sản từ cha mẹ khi họ còn sống, sự thiếu di chúc khiến tài sản còn lại được chia đều theo pháp luật. Điều này có thể khiến những người con khác cảm thấy thiệt thòi và có thể gây mất hòa khí trong gia đình.
Thứ hai, thiếu di chúc cũng có thể dẫn đến việc di sản bị thất lạc. Chẳng hạn, nếu người đã mất sở hữu một sổ tiết kiệm mà chỉ mình họ biết, tài sản đó có thể không được phát hiện và do đó không được chia cho người thừa kế sau khi họ qua đời.
5. Hồ sơ khai nhận tài sản thừa kế khi không có di chúc
Theo luật thừa kế tài sản không có di chúc, hồ sơ khai nhận bao gồm những giấy tờ quan trọng sau:
- Phiếu yêu cầu công chứng theo mẫu;
- Giấy chứng tử hoặc tài liệu xác nhận cái chết của người để lại di sản;
- Các giấy tờ liên quan đến tài sản của người đã mất như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ hồng nhà ở, sổ tiết kiệm, giấy đăng ký xe, giấy chứng nhận cổ phần và tài sản khác gắn liền với đất;
- Tài liệu chứng minh mối quan hệ giữa người thừa kế và người đã mất, bao gồm sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân, kết quả xét nghiệm ADN hoặc bản án/quyết định của Tòa án có hiệu lực công nhận quan hệ nhân thân.
Người thừa kế cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và đến văn phòng công chứng để tiến hành thủ tục khai nhận di sản. Tất cả các thủ tục này đều phải tuân theo quy định luật thừa kế tài sản không có di chúc.
Trên đây là quan điểm của chúng tôi về cách phân chia tài sản khi không có di chúc theo luật thừa kế tài sản không có di chúc. Tại Luật sư ly hôn nhanh, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý dân sự, hãy liên hệ để được tư vấn nhé!
