Công chứng viên ra nước ngoài công chứng được không?

Pháp luật Việt Nam có cho phép công chứng viên ra nước ngoài công chứng không? Việc công chứng viên được ủy quyền và đại diện làm các thủ tục trong trường hợp này thực sự có hiệu lực không?
Di chúc bằng miệng hoàn toàn có giá trị Pháp luật
Quỵt hụi chiếm hơn 6 tỷ đồng, lãnh án 18 năm tù
Khi gửi xe bị mất có được bồi thường không?
Có không ít người dân đã nhờ tới công chứng viên ra nước ngoài để công chứng cho những giấy tờ thủ tục của họ khi họ chưa thể về Việt Nam vì  một lý do nào đó. Tuy nhiên, khi họ mời công chứng viên để sang nước ngoài làm giấy tờ thì có một số Văn phòng công chứng (VPCC) chấp nhận nhưng vẫn có VPCC lại từ chối. Và người dân thường được hướng dẫn đến lãnh sự quán hoặc các cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước mà họ đang cư trú, sinh sống để đề nghị chứng nhận hợp đồng ủy quyền.
Nhiều người ra nước ngoài để học tập, tu nghiệp, chữa bệnh, du lịch hoặc công tác trong một khoảng thời gian nhất định. Vấn đề được đặt ra: nếu cha mẹ họ mất, di chúc cần thực hiện hoặc một số tài sản, công việc của họ tại Việt Nam trong trường hợp cấp bách cần được giải quyết. Tuy nhiên, nếu người dân đang bị đau ốm bệnh nặng thì không thể trực tiếp đến các cơ quan này hoặc không thể mời lãnh sự quán được. Vậy, họ có thể nhờ đến công chứng viên làm đại diện giúp họ thực thi các thủ tục này không?

Pháp luật có cho phép ra nước ngoài công chứng?

– Vấn đề này vẫn còn nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có hiệp định nào cho phép công chứng viên Việt Nam sang nước ngoài công chứng và ngược lại.
Nhiều cán bộ nhà nước, luật sư cho rằng việc công chứng viên ra nước ngoài công chứng là trái với pháp luật. Pháp luật của nước nào chỉ có thể được áp dụng trong phạm vi nước đó. Tất cả các hoạt động, giao dịch ngoài lãnh thổ Việt Nam, công chứng viên không được phép can thiệp mà phải nhờ đến các cơ quan đại diện, lãnh sự quán của Việt Nam ở nước ngoài giải quyết.
Khoản 1 Điều 65 Luật Công chứng 2006 (LCC 2006) quy định về việc công chứng của cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài:
Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài có thẩm quyền công chứng các hợp đồng, giao dịch theo quy định của Luật này và pháp luật về lãnh sự, ngoại giao, trừ hợp đồng mua bán, chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê, thế chấp bất động sản, hợp đồng góp vốn bằng bất động sản, văn bản thoả thuận phân chia di sản, văn bản khai nhận di sản là bất động sản.
Khoản 1 Điều 78 Luật Công chứng 2014 (có hiệu lực từ ngày 1-1-2015) quy định về việc công chứng của cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài
Cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện lãnh sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài được công chứng di chúc, văn bản từ chối nhận di sản, văn bản ủy quyền và các hợp đồng, giao dịch khác theo quy định của Luật này và pháp luật về lãnh sự, ngoại giao, trừ hợp đồng mua bán, chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê, thế chấp, góp vốn bằng bất động sản tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, cũng có một bộ phận lại khẳng định pháp luật không có quy định nào cụ thể về việc cấm ra nước ngoài công chứng (dựa theo Luật công chứng mới nhất năm 2006 và Luật công chứng 2014 sẽ được áp dụng vào đầu năm 2015). Vì vậy, công chứng viên ra nước ngoài công chứng là không trái pháp luật. Theo đó, nhiều ý kiến cho rằng việc cử công chứng viên ra nước ngoài công chứng là cần thiết vì như vậy mới đảm bảo tốt nhất cho quyền và lợi ích của người dân sinh sống ở nước ngoài (đối với trường hợp người ấy bị bệnh nặng không thể trở về nước Việt Nam để làm thủ tục…).
Ngoài ra, Khoản 2 Điều 44 Luật Công chứng năm 2014 có quy định:
Việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng trong trường hợp người yêu cầu công chứng là người già yếu, không thể đi lại được, người đang bị tạm giữ, tạm giam, đang thi hành án phạt tù hoặc có lý do chính đáng khác không thể đến trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng.
Như vậy, Khoản 2 Điều 44 chưa nêu rõ “ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng” là ở đâu? Ở phạm vị Việt Nam hay là nước ngoài?

Cần có văn bản hướng dẫn cụ thể việc công chứng ở nước ngoài

Trước những tranh cãi và hai nhóm ý kiến trái chiều nhau, ông Phan Văn Cheo (Trưởng phòng Công chứng số 2, TP.HCM) có đề nghị Bộ Tư pháp cần phải có văn bản hướng dẫn chính thức để các phòng công chứng, VPCC áp dụng thống nhất.

Tham khảo từ plo.vn