Ly hôn với người nước ngoài khi không có địa chỉ
Trong quá trình giải quyết các thủ tục ly hôn với người nước ngoài, một trong những khó khăn thường gặp phải là việc người muốn ly hôn đang ở Việt Nam song người bị ly hôn lại đang cư trú ở nước ngoài không muốn ly hôn và cố tình giấu, hoặc không hợp tác cung cấp địa chỉ. Như vậy, hiện nay ở Việt Nam có cơ chế nào giải quyết hoặc có quy định như thế nào về vấn đề này.
Thực tế trong những tình huống như vậy, đương sự vẫn có quyền ly hôn khi vợ (chồng) đang ở nước ngoài, đây là việc ly hôn có yếu tố nước ngoài nên Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp tỉnh, nơi đương sự cư trú. Theo Nghị quyết số 01/2003/NQ-HĐTP (ngày 16/04/2003, của Hội đồng Thẩm phán TANDTC, hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết một số loại tranh chấp dân sự, hôn nhân & gia đình), trường hợp bên đương sự là bị đơn đang ở nước ngoài không có địa chỉ, không có tin tức hoặc giấu địa chỉ nên nguyên đơn ở trong nước không thể biết địa chỉ, tin tức của họ, thì giải quyết như sau:
Nếu thông qua thân nhân của họ mà biết rằng họ vẫn có liên hệ với thân nhân ở trong nước, nhưng thân nhân của họ không cung cấp địa chỉ, tin tức của bị đơn cho Tòa án, cũng như không thực hiện yêu cầu của Tòa án thông báo cho bị đơn biết để gửi lời khai về cho Tòa án, thì coi đây là trường hợp bị đơn cố tình giấu địa chỉ, từ chối khai báo, từ chối cung cấp những tài liệu cần thiết. Nếu Tòa án đã yêu cầu đến lần thứ hai mà thân nhân của họ cũng không chịu cung cấp địa chỉ, tin tức của bị đơn cho Tòa án cũng như không chịu thực hiện yêu cầu của Tòa án thông báo cho bị đơn biết, thì Tòa án đưa vụ án ra xét xử vắng mặt bị đơn theo thủ tục chung.
Sau khi xét xử Tòa án cần gửi ngay cho thân nhân của bị đơn bản sao bản án hoặc quyết định để những người này chuyển cho bị đơn, đồng thời tiến hành niêm yết công khai bản sao bản án, quyết định tại trụ sở UBND cấp xã nơi bị đơn cư trú cuối cùng và nơi thân nhân của bị đơn cư trú để đương sự có thể sử dụng quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật tố tụng (điểm b, tiểu mục 2.1, Phần II).
Như vậy, việc ly hôn với người nước ngoài vẫn được giải quyết theo trình tự và thủ tục thông thường nếu không nhận được sự hợp tác của bên kia đương sự và thân nhân họ.