Quyền thừa kế tài sản của con nuôi

Cá nhân có quyền thừa kế tài sản đối với phần di sản thừa kế mà người chết để lại cho mình. Phần di sản đó được chia theo pháp luật hoặc chia theo di chúc. Vậy con nuôi có được quyền thừa kế tài sản hay không? Và nếu có thì quyền đó được thực hiện như thế nào?

1. Quyền thừa kế là gì?

Tổ chức, cá nhân có quyền để tài sản của mình lại cho chủ thể khác. Quyền thừa kế được quy định tại Điều 609 Bộ Luật Dân sự 2015 như sau:

“Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc.”

Di chúc thể hiện ý chí của người để thừa kế và được pháp luật tôn trọng, bảo hộ. Trong trường hợp người chết không để lại di chúc, pháp luật vẫn có những quy định hướng dẫn về việc phân chia di sản theo hàng thừa kế để đảm bảo quyền lợi, lợi ích của những người liên quan đối với di sản mà người chết để lại. Ngoài trường hợp không có di chúc, những trường hợp sau đây cũng sẽ được áp dụng quy định về thừa kế theo pháp luật.

• Di chúc không hợp pháp;
• Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
• Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản;
• Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;
• Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;
• Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

2. Quyền thừa kế tài sản của con nuôi

Trường hợp người chết để lại di chúc và di chúc có nêu rõ phần tài sản cho con nuôi thì đương nhiên con nuôi sẽ nhận được tài sản theo di chúc, trừ trường hợp từ chối nhận di sản hoặc thuộc những trường hợp bị tước quyền thừa kế. Khi phân chia di sản thừa kế theo di chúc cần chú ý những trường hợp thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc.

Trong trường hợp người chết không để lại di chúc thì quyền thừa kế của con nuôi được thực hiện như sau:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 651 Bộ Luật Dân sự 2015, quy định về người thừa kế theo thứ tự:

“a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.”

Di sản sẽ được phân chia theo thứ tự từ hàng thừa kế thứ nhất đến hàng thứ ba. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. 

Ngoài ra, Điều 652 Bộ Luật Dân sự 2015 cũng hướng dẫn về thừa kế thế vị như sau: “Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”