Thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài

Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 quy định về giải quyết một vụ tố tụng ly hôn với người nước ngoài nhanh tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tài sản, hòa giải, tranh chấp quyền nuôi con…Bài viết hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài như thế nào?

1. Ly hôn có yếu tố nước ngoài là gì?

Ly hôn có yếu tố nước ngoài được hiểu là ly hôn giữa người Việt Nam và người nước ngoài hoặc giữa người nước ngoài đang thường trú tại Việt Nam. Theo Điều 7 Nghị quyết 03/2012/NQ-HĐTP, đương sự nước ngoài bao gồm:

• Đương sự là người nước ngoài không định cư, làm ăn, học tập, công tác ở Việt Nam có mặt hoặc không có mặt tại Việt Nam vào thời điểm Tòa án thụ lý vụ việc dân sự;
• Đương sự là người Việt Nam định cư, làm ăn, học tập, công tác ở nước ngoài có mặt hoặc không có mặt tại Việt Nam vào thời điểm Tòa án thụ lý vụ việc dân sự;
• Đương sự là người nước ngoài định cư, làm ăn, học tập, công tác ở Việt Nam nhưng không có mặt tại Việt Nam vào thời điểm Tòa án thụ lý vụ việc dân sự;
• Đương sự là người Việt Nam định cư, làm ăn, học tập, công tác ở Việt Nam nhưng không có mặt tại Việt Nam vào thời điểm Tòa án thụ lý vụ việc dân sự;
• Cơ quan, tổ chức không phân biệt là cơ quan, tổ chức nước ngoài hay cơ quan, tổ chức Việt Nam mà không có trụ sở, chi nhánh, văn phòng đại diện tại Việt Nam vào thời điểm Tòa án thụ lý vụ việc dân sự.

2. Cơ quan có thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 123 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì Thẩm quyền giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài tại Tòa án được thực hiện theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự:

Tòa án nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Ương giải quyết việc ly hôn có yếu tố nước ngoài, xem xét việc công nhận hoặc không công nhận bản án, quyết định về hôn nhân và gia đình của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác của nước ngoài theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật Việt Nam.

Luật Hôn nhân và gia đình 2014 cũng quy định tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của công dân Việt Nam giải quyết việc ly hôn giữa công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với công dân của nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Như vậy đương sự có thể làm đơn xin ly hôn nộp tới Tòa án nhân dân cấp huyện hoặc cấp Tỉnh nơi người vợ, chồng đang cư trú tùy vào từng trường hợp.

Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài được tiến hành như sau:

• Vợ, chồng nộp đơn yêu cầu ly hôn tại Tòa án nhân dân cấp tỉnh, thành phố nơi bị đơn cư trú;
• Trong vòng 5 ngày làm việc sau khi nhận hồ sơ hợp lệ Tòa án sẽ thụ lý vụ án và thông báo nộp tiền tạm ứng án phí;
• Nhận được thông báo của Tòa đương sự nộp tiền tạm ứng án phí tại Chi cục thi hành án dân sự cấp quận, huyện và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa;
• Tòa thụ lý và giải quyết vụ án tiến hành theo các thủ tục của pháp luật quy định và ra bản án hoặc quyết định giải quyết vụ án.

3. Thủ tục giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài

Hồ sơ gồm có:

• Đơn yêu cầu (theo mẫu);
• Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn;
• CMND/hộ chiếu và hộ khẩu của vợ và chồng;
• Giấy khai sinh của các con (nếu có);
• Chứng cứ chứng minh tài sản chung.

Các bước thực hiện thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài

Bước 1: Nộp hồ sơ hợp lệ về việc xin ly hôn tại Tòa án có thẩm quyền.
Bước 2: Trong thời hạn  khoảng 7 – 15 ngày, Tòa án kiểm tra đơn. Nếu đầy đủ và hợp lệ thì Tòa án sẽ gửi thông báo tạm ứng án phí.
Bước 3: Nộp tiền tạm ứng án phí dân sự tại Chi cục thi hành án dân sự có thẩm quyền và nộp biên lai tạm ứng án phí cho Tòa án.
Bước 4: Tòa án mở phiên hòa giải và tiến hành theo quy định Pháp luật (tùy thuộc vào mỗi trường hợp khác nhau).

Theo quy định của pháp luật thì thời gian chuẩn bị xét xử vụ án ly hôn tối đa là 04 tháng, nếu vụ án có tính chất phức tạp hoặc có trở ngại khách quan thì được gia hạn nhưng không quá 02 tháng.

Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày ra quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trong trường hợp có lý do chính đáng, thời hạn này là 02 tháng. Trong thực tế, tùy thuộc vào tính chất của từng vụ án mà thời gian giải quyết vụ án ly hôn có thể ngắn hơn hoặc kéo dài hơn thời gian mà luật quy định. Cụ thể như sau:

• Thuận tình ly hôn có yếu tố nước ngoài khoảng 1- 4 tháng;
• Đơn phương ly hôn có yếu nước ngoài cấp sơ thẩm từ 4 đến 6 tháng nếu có tranh chấp hay vắng mặt thì sẽ kéo dài lâu hơn. Phúc thẩm từ 3 đến 4 tháng;
• Ly hôn vắng mặt từ 12 đến 24 tháng.