Tìm hiểu lời giải đáp ly hôn chia con như thế nào?

Ly hôn chia con như thế nào? Đây là câu hỏi đầy trăn trở của các bậc cha mẹ khi hôn nhân đổ vỡ. Đây không chỉ là một quyết định pháp lý, mà còn là một vấn đề tình cảm sâu sắc, ảnh hưởng lớn đến tâm lý và tương lai của trẻ. Việc giải quyết nơi ở và quyền nuôi dưỡng trẻ một cách công bằng sẽ định hình cuộc sống mới cho cả gia đình sau ly hôn.

1. Ly hôn chia con như thế nào? 

Dựa vào căn cứ tại Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2024, ly hôn chia con được quy định như sau:

“Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn

1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”

Theo quy định, việc nuôi con sau khi đơn phương ly hôn được thực hiện theo những điều khoản đã định sẵn. Ngoài ra, để yêu cầu quyền nuôi con, cần phải chứng minh nhiều yếu tố quan trọng, bao gồm:

• Khả năng tài chính để nuôi dưỡng con cái.
• Môi trường giáo dục và nuôi dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của con.
• Tư cách đạo đức và lối sống của người nuôi dưỡng.
• Các yếu tố khác có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến việc nuôi dạy trẻ, chẳng hạn như: mối quan hệ thân thiết của trẻ với cha hoặc mẹ, ai là người thường xuyên chăm sóc và gần gũi con hơn hoặc khi con đến tuổi dậy thì thì nên ở với mẹ để được hỗ trợ về mặt tâm lý và sinh lý.

2. Quyền lợi của con khi cha mẹ ly hôn theo pháp luật 

Khi bạn đã hiểu ly hôn chia con như thế nào thì cần biết về quyền lợi của con cái trong tình huống này.  Hiện nay, pháp luật Việt Nam đặt mục tiêu bảo vệ quyền lợi của con cái trong trường hợp cha mẹ ly hôn, theo quy định chi tiết tại Luật Hôn nhân và Gia đình 2014. Các quy định này nhấn mạnh trách nhiệm của cha mẹ trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con cái, dù là trẻ em chưa thành niên hay những người đã trưởng thành nhưng không có khả năng tự chăm sóc mình do khuyết tật hoặc thiếu khả năng lao động.

Điều 81 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định rằng cha mẹ vẫn có quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con cái sau khi ly hôn. Nếu cha mẹ không thể thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, thì ly hôn chia con như thế nào. Trong trường hợp này tòa án sẽ can thiệp và quyết định dựa trên lợi ích tốt nhất của con. Đặc biệt, ý kiến của trẻ từ bảy tuổi trở lên sẽ được xem xét trong quá trình này.

Trong trường hợp đặc biệt, trẻ dưới 36 tháng tuổi thường được giao cho mẹ nuôi. Trừ khi có lý do chính đáng cho thấy mẹ không phù hợp để chăm sóc con hoặc có thoả thuận khác phù hợp hơn với lợi ích của trẻ.

Về mặt tài sản, không có giới hạn tuổi để con cái được hưởng phần tài sản sau ly hôn. Việc chia tài sản cho con cái phụ thuộc vào thỏa thuận của cha mẹ. Nếu tài sản được để lại cho con dưới 18 tuổi, người cha hoặc mẹ trực tiếp nuôi con sẽ giám hộ và quản lý tài sản này cho đến khi con đủ 18 tuổi.

3. Quyền và nghĩa vụ của cha/mẹ trực tiếp nuôi con sau ly hôn

Theo Điều 83 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, các quy định về nghĩa vụ và quyền lợi của cha, mẹ trực tiếp nuôi con đối với người không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn bao gồm:

“Cha, mẹ trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu người không trực tiếp nuôi con thực hiện các nghĩa vụ theo quy định tại Điều 82 của Luật này; yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình tôn trọng quyền được nuôi con của mình.

Cha, mẹ trực tiếp nuôi con cùng các thành viên gia đình không được cản trở người không trực tiếp nuôi con trong việc thăm nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.”

Do đó, cha mẹ trực tiếp nuôi con phải tránh việc lạm dụng quyền nuôi dưỡng, không được gây cản trở quyền thăm nom của người kia đối với con cái.

4. Quyền và nghĩa vụ của cha/mẹ không trực tiếp nuôi con sau ly hôn

Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi dưỡng con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con và phải tôn trọng quyền sống chung của con với người nuôi dưỡng. Theo quy định pháp lý, người không trực tiếp nuôi dưỡng có quyền thăm nom con mà không bị cấm cản bởi bất kỳ ai.

Theo Điều 82 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, các nghĩa vụ và quyền lợi của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con bao gồm:

“Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.

Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.

Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.”

Nếu cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng quyền thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom của người đó.

Do đó, theo quy định trên, người không trực tiếp nuôi dưỡng vẫn phải cấp dưỡng cho con chưa thành niên và có quyền thăm nom con mà không ai được gây trở ngại.

Khi cuộc hôn nhân đến hồi kết, việc quyết định ly hôn chia con như thế nào không chỉ thử thách tính pháp lý mà còn thử thách lòng nhân ái của cả hai bên. Trong những giây phút tuyệt vọng đó, việc ưu tiên quyền lợi và tình cảm của con cái trên hết là điều cốt yếu. Hãy để tình yêu thương dành cho con là kim chỉ nam dẫn lối qua bão tố, giúp mỗi quyết định về sau này không chỉ mang tính công bằng mà còn tràn đầy sự ân cần và thấu hiểu.