Quyền kết hôn của người chuyển đổi giới tính?

Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, nam, nữ đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này thì được quyền kết hôn. Việc kết hôn giữa những người đồng tính không được thừa nhận. Vấn đề đặt ra, đối với một người sau khi chuyển đổi giới tính họ có được quyền kết hôn với giới tính mới của mình hay không?

Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân của người nước ngoài
Quyền kết hôn của người tâm thần
Hồ sơ đề nghị thực hiện kỹ thuật mang thai hộ như thế nào?

1. Quyền kết hôn của người chuyển đổi giới tính theo quy định của pháp luật hiện hành

Người chuyển đổi giới tính là thuật ngữ dùng để chỉ người đã phẫu thuật xong chuyển đổi giới tính. Do vậy, khái niệm này không hoàn toàn đồng nhất với thuật ngữ người chuyển giới (Trannsgender) một thuật ngữ rộng và bao quát hơn, dùng để chỉ những người cảm nhận rằng mình có giới tính khác với giới tính bẩm sinh bất kể rằng người này có thực hiện chuyển đổi giới tính hay không.

Theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2005 và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan. Việc thay đổi giới tính của một người chỉ được thực hiện khi và chỉ khi bản thân người đó bị khuyết tật bẩm sinh hoặc chưa định hình chính xác mà cần có sự can thiệp của y học nhằm xác định rõ về giới tính, trường hợp này được Luật gọi là xác định lại giới tính.

Sau khi giới tính đã được xác định lại, cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thay đổi các thông tin về giới tính trên các giấy tờ hộ tịch để được hưởng các quyền nhân thân theo giới tính được xác định lại.

Đối với những người có cơ thể bình thường thì dù muốn hay không thích sống với giới tính hiện tại của mình cũng không được tiến hành chuyển đổi giới tính. Việc chuyển đổi giới tính của những người này bị Nhà nước nghiêm cấm dưới mọi hình thức. Nếu cố tình chuyển đổi giới tính thì giới tính mới sau khi chuyển đổi không được thừa nhận. Các thông tin về hộ tịch liên quan đến giới tính của người chuyển đổi giới tính vẫn không được sửa chữa, thay đổi. Đồng thời, các quyền nhân thân bao gồm quyền kết hôn vẫn giữ nguyên theo giới tính cũ trên giấy tờ hộ tịch của người chuyển đổi.

Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 chỉ đặt ra quyền kết hôn đối với những người dị giới hay nói cách khác là người khác giới. Do vậy, Người chuyển đổi giới tính không được quyền kết hôn theo giới tính mới. Tức là, kết hôn với những người có giới tính giống với giới tính của họ trước khi chuyển đổi, theo các thông tin trên các giấy tờ hộ tịch.

2. Cơ hội kết hôn của người chuyển đổi giới tính theo quy định mới

Để sống với giới tính mà mình mong muốn, người chuyển đổi giới tính đã phải tiến hành chuyển đổi giới tính bằng việc phẫu thuật hết sức tốn kém cũng như ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của họ. Tuy nhiên, họ vẫn không được thừa nhận giới tính mới theo quy định của pháp luật hiện hành.

Đâu đó, ở Việt Nam giống như những người LGBT khác (thuật ngữ chỉ chung đồng tính nam, đồng tính nữ, lưỡng giới, chuyển giới) người chuyền đổi giới tính không được thừa nhận là một người bình thường và bị phân biệt, kỳ thị, đối xử bất công.

Tuy nhiên, một tin vui cho những người chuyển đổi giới tính là do sự ảnh hưởng của phong trào ủng hộ quyền của người LGBT trên thế giới, mới đây Quốc hội đã thông qua Bộ luật Dân sự năm 2015 có nội dung cho phép và thừa nhận quyền chuyển đổi giới tính của cá nhân.

Theo đó, Điều 37 của Bộ luật này quy định “Việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được chuyển đổi theo quy định của bộ luật này và luật khác có liên quan”.  

Do vậy, từ ngày 1-1-2017 từ ngày Bộ Luật dân sự năm 2015 có hiệu lực thi hành, người chuyển đổi giới tính có thể thay đổi các giấy tờ hộ tịch liên quan đến giới tính sau khi chuyển đổi để thực hiện quyền kết hôn cũng như các quyền nhân thân khác theo giới tính mới của mình. Bên cạnh đó, việc thừa nhận quyền chuyển đổi giới tính, tạo cơ hội cho cá nhân muốn sống với giới tính mình mong muốn được thực hiện phẫu thuật chuyển đổi giới tính. theo quy định của Luật