Thủ tục đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài

Trong xã hội phát triển như hiện nay, kết hôn với người nước ngoài không còn là hiện tượng quá xa lạ nữa. Tuy nhiên, do có nhiều yếu tố phức tạp cho nên trong quá trình đăng ký kết hôn, các cặp đôi nam nữ sẽ phải thực hiện nhiều bước khác nhau, việc chuẩn bị hồ sơ cũng không quá phức tạp. Vậy thủ tục đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài sẽ được tiến hành như thế nào?

1. Điều kiện để thực hiện việc đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài

Bên cạnh việc đáp ứng các điều kiện chung giống như kết hôn với người trong nước quy định tại Điều 8 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, hôn nhân có yếu tố nước ngoài sẽ phải cần thêm các yếu khác. Căn cứ theo Điều 126 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, những tiêu chí đó là:

“Điều 126. Kết hôn có yếu tố nước ngoài

1. Trong việc kết hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, mỗi bên phải tuân theo pháp luật của nước mình về điều kiện kết hôn; nếu việc kết hôn được tiến hành tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam thì người nước ngoài còn phải tuân theo các quy định của Luật này về điều kiện kết hôn.

2. Việc kết hôn giữa những người nước ngoài thường trú ở Việt Nam tại cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam phải tuân theo các quy định của Luật này về điều kiện kết hôn.”

2. Thủ tục đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài được thực hiện thế nào?

Để hợp pháp hóa hôn nhân, thực hiện thủ tục đăng ký kết hôn là điều kiện bắt buộc cho các cặp đôi nam nữ. Theo đó, trong trường hợp kết hôn có yếu tố nước ngoài, hai người sẽ phải tiến hành theo quy trình như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ

Hồ sơ đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài chắc chắn sẽ phải chuẩn bị phức tạp hơn ở trong nước. Theo đó, thành phần có trong hồ sơ bao gồm:

• Tờ khai đăng ký kết hôn.
• Giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân của người nước ngoài do Cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp còn giá trị sử dụng xác nhận hiện tại người đó không có vợ hoặc không có chồng. Nếu nước ngoài không cấp xác nhận tình trạng hôn nhân thì thay bằng giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài xác nhận người đó đủ điều kiện kết hôn theo pháp luật nước đó.
• Nếu người nước ngoài không có hộ chiếu thì xuất trình giấy tờ đi lại quốc tế hoặc thẻ cư trú.
• Một số giấy tờ, tài liệu trong các trường hợp khác quy định cụ thể tại Điều 30 Nghị định 123/2015/NĐ – CP.

Bước 2: Nộp hồ sơ

Sau khi chuẩn bị đầy đủ các loại tài liệu có trong hồ sơ kết hôn với người nước ngoài, người có yêu cầu đăng ký kết hôn sẽ nộp hồ sơ đến Uỷ ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền. Thẩm quyền giải quyết này đã được quy định tại Điều 37 Luật Hộ tịch 2014.

Bước 3: Tiếp nhận và xử lý hồ sơ

Người tiếp nhận hồ sơ sẽ có trách nhiệm kiểm tra toàn bộ thông tin trong hồ sơ, đối chiếu ở tờ khai, xét tính hợp lệ của giấy tờ do người yêu cầu nộp, xuất trình. Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, người tiếp nhận sẽ ghi giấy tiếp nhận. Nội dung có trong loại giấy này bao gồm ngày, giờ trả kết quả. 

Trong trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ thì người yêu cầu sẽ được hướng dẫn bổ sung, hoàn thiện theo đúng quy định. Tuy nhiên, nếu không thể hoàn thiện, bổ sung hồ sơ ngay thì người tiếp nhận phải lập văn bản hướng dẫn, trong đó ghi rõ loại giấy tờ, nội dung cần bổ sung, hoàn thiện, ký và ghi rõ họ tên của người tiếp nhận.

Bước 4: Thẩm tra hồ sơ

Ở bước này, Phòng Tư pháp sẽ có trách nhiệm trong việc tiến hành nghiên cứu, thẩm tra hồ sơ đăng ký kết hôn. Trong trường hợp có khiếu nại, tố cáo cho rằng kết hôn không đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật hoặc xét thấy có nhiều vấn đề cần phải làm rõ nhân thân của bên nam, bên nữ thì Phòng Tư pháp phối hợp với cơ quan liên quan xác minh làm rõ.

Trong quá trình thẩm tra cũng như xác minh tính chính xác của hồ sơ, nếu thấy cần thiết, Phòng Tư pháp làm việc trực tiếp với các bên để làm rõ về nhân thân, sự tự nguyện kết hôn, mục đích kết hôn. Khi thấy hồ sơ hợp lệ, đáp ứng đủ yêu cầu, không thuộc trường hợp từ chối kết hôn, Phòng Tư pháp sẽ báo cáo Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện để xem xét quyết định. Sau khi xét thấy hợp lệ, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện sẽ quyết định ký 02 bản chính Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn.

Bước 5: Nhận kết quả

Sau khi được Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện xét duyệt và ký vào Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn, Phòng Tư pháp sẽ tổ chức trao Giấy chứng nhận kết hôn cho hai bên nam nữ. Tuy nhiên, cần lưu ý, trong quá trình đăng ký kết hôn với người nước ngoài, các bên phải có mặt ở trụ sở của Uỷ ban nhân dân và được hỏi về tính tự nguyện. Nếu hai người tự nguyện thì ghi việc kết hôn vào Sổ đăng ký kết hôn. Đồng thời, cả hai bên nam nữ sẽ cùng ký vào Giấy chứng nhận kết hôn.

Trong trường hợp một hoặc hai bên không thể đến để nhận Giấy chứng nhận kết hôn thì Phòng Tư pháp sẽ gia hạn thời gian trao Giấy chứng nhận kết hôn nhưng không quá 60 ngày. Tuy nhiên, khi không thể có mặt tại Uỷ ban nhân dân, các bên phải có văn bản đề nghị. Nếu hết 60 ngày mà hai bên nam nữ tham gia đăng ký kết hôn với người nước ngoài không đến nhận Giấy chứng nhận kết hôn thì kết quả này sẽ bị hủy. Do đó, khi muốn được cấp loại giấy tờ này sẽ phải tiến hành thủ tục đăng ký như lúc đầu.